digheden, en ook mijn capaciteiten, of liever de grenzen ervan, dit eenvoudig onmogelijk maakten. En wat erger is, toen ik wilde proberen te doen wat ik kon, werd meer vertrouwen geschonken aan Maurice Ferrares dan aan mij, Ferrares een man van middelmatige en oneerlijke postuur.
Toen ik werd geconfronteerd met de vriendschap van Hélène met Maurice ten koste van mij, want anders was het niet, werd ik overvallen door paniek, of liever door een grote droefheid. En ik vroeg me af: als ik na alles wat ik voor Michel heb gedaan nog niet heb aangetoond dat zij onder alle omstandigheden op mij kunnen rekenen, dat ik een betrouwbare vriend ben, wat kan ik dan in godsnaam nog doen om dit duidelijk te maken?
En het werd mij vanmorgen duidelijk, dat ik wel zal meegaan naar Parijs, maar dat de wegen van Michel en mij zijn gescheiden, en dat daar geen verandering meer in zal komen. Dit bedoel ik niet politiek, want zijn werkzaamheid voor het arbeiderszelfbestuur heeft mijn sympathie, en zelfs mijn politieke steun, en in die zin kan hij de film als een verzoening zien, die het ook is, maar bij een ontmoeting zou alle bitterheid weer naar boven komen. Hoe dan ook, het is goed dat ik Rodolphe Prager, toen hij vorige zomer in Amsterdam was, het nummer van Bzzlletin heb meegegeven, ongetwijfeld heeft hij daar met Michel over gesproken, toen hij op verzoek van Rudolf met Michel contact opnam voor diens medewerking aan de film.
Ik maak mij zorgen over Bep. Het is wel een zware druk, die de laatste tijd weer op ons wordt gelegd.
Dit alles vindt plaats met als achtergrond de crisis rond de Falklandeilanden, die als manna uit de hemel is komen vallen. De verschrikkelijke dreiging van een atoomoorlog wordt daardoor enigszins op de achtergrond gedrongen, terwijl de Latijnsamerikaanse revolutie erdoor in een stroomversnelling raakt, en daarmee opnieuw de ondermijning van het oorlogsgevaar.
7 mei Het voorlezen in Dordrecht scheen eerst een sof te worden. Terwijl normaal de literaire avonden op zaterdag worden belegd, was er nu de donderdag voor uitgekozen, waarom weet ik niet. Maar donderdagavond is koopavond, en daar wijken de mensen voor geen goud van af. Zulke ervaringen heb ik wel meer gehad. In Leiden was er eens een kennismakingsbal met eerstejaarsstudenten, op de avond dat ik zou voorlezen, de opkomst bedroeg nauwelijks tien. En in Den
65