Schimmenspel (filmdagboek)

Toen Michel en Hélène uit Frankrijk moesten vluchten in 1958, hebben zij hun vertrouwen in mij gesteld, en dat heb ik niet willen beschamen. Daar heb ik mij ook naar gedragen. Al het andere, ook de belangen van het gezin, heb ik daaraan ondergeschikt gemaakt.

Na mijn invrijheidsstelling kwam er niet veel terecht van mijn goede voornemens. Er was weer eens een crisis in de Internationale, en Michel verlangde van mij dat ik me volkomen zou inzetten. Dat heb ik toen anderhalf jaar volgehouden, maar zij voelden dat het gezin aan mij trok, en de conflicten die toen ontstonden zijn daar grotendeels op terug te voeren.

Misschien was het een tekort in wat wij toen mijn 'bolsjewisme' (in de goede zin van het woord) noemden, en behoort een beroepsrevolutionair voortdurend zijn leven ondergeschikt te maken aan de belangen van de beweging.

Die verscheurdheid van toen heeft me in een afschuwelijke crisis, ook van ons huwelijk gebracht. Van de keus die ik tenslotte deed: die voor het gezin, heb ik geen spijt.

Het kan mij niet schelen of men mij 'kleinburgerlijkheid' verwijt omdat ik het gezin heb gekozen. Bep en de kinderen hadden er recht op. Ik had mij tientallen jaren ingezet voor anderen, voor het toekomstige geluk van anderen, nu waren de mijnen een keer aan de beurt. Van het gezin waaruit ik ben voortgekomen ben ik als enige overgebleven, en ook Bep heeft geen broers en zusters op een kinderloze halfbroer na. Het lag aan ons, en niemand anders, of wij als schakel met het nageslacht zouden slagen of falen.

Intussen wilde men mij dwingen, mijn politieke activiteiten voort te zetten, onverminderd, en zelfs nog intenser, omdat Michel niet in Europa kon zijn.

Tenslotte heeft mijn schoondochter Gineke ook gebeld gisteravond. Zij vertelde dat ze naar een voorlichtingsavond was voor een nieuwe school voor Jasper, maar dat er een grote wachtlijst is. Jasper is in volledig protest tegen de oude school, blijft thuis, moet zelfs overgeven. Het is maar te hopen dat die geschiedenis spoedig in orde komt.

Gelukkig durven de kinderen tegenwoordig te protesteren. Ik heb me altijd ongelukkig gevoeld op school zonder openlijk in opstand te komen. Vaak moest ik in de hoek staan, en kraste dan met een pen in de muur, stiekum, anderen mochten het niet merken.

Intussen houdt Jaspers neefje Lars ons druk bezig, nu Karen en Fred met vakantie zijn. Het is een lekker jong, net een klein speels hondje. Hij is nu al acht dagen bij ons, maar ik heb toch kunnen werken in die tijd. en met mijn maag gaat het gelukkig een stuk beter.

34