Brand in Mokum

breed hek van ijzerdraad drongen mensen voor de gaarkeuken opeen 'rn een slordige rij, de kraag van een versleten jasje, van een voddige lappenmantel omhoog, hun oren bedekt met zwarte klepjes van een of andere textielsoort in de vorm van oesterschelpen, die door een over de schedel gebogen stukje bandijzer met elkaar waren verbonden. Hun adem dampte uit hun monden alsof zij stonden te roken. Trappelend, hun armen langs hun borst zwaaiend, poogden zij de kou uit hun versteende body's te verdrijven. Eenvormige, grauwe oorlogsarmoe, en toch kon men zich nauwelijks een bonter gezelschap voorstellen. leder een had zijn fantasie en mogelijkheden tot het uiterste gebruikt om er nog wat van te maken, om beschut te blijven tegen de barre kou. Niemand bekommerde zich trouwens om het uiterlijk van zijn buurman. Men lette er uitsluitend op of iemand voor wilde dringen, om hem ruziënd tot de orde te roepen. Fluisterend werd er over de oorlog gepraat. Jongens hadden een Duitse officier met sneeuwballen bekogeld, vertelde een magere, lange man, en hij had met zijn pistool op ze geschoten, zonder ze te raken. Een meisje floot het deuntje 'Op de hoek van de straat, staat een NSB'er, ^,t is geen man, ^,t is geen vrouw, het is een farizeeër en kreeg een por met een elleboog in haar zij omdat zij voorzichtiger moest zijn, je kon nooit weten wie er nog meer in de rij stonden.

De mensen hadden soms geen benul van het gevaar. Hoe lang was het geleden dat een jongen, die Sander nog uit de ajc kende, met zijn gitaar in de

133