Saartje gebakken botje

'Pa, wat betekent grootboek?'

Zijn antwoord was altijd ontwijkend geweest, omdat het hem pijn deed te moeten terugdenken aan de jaren voor zijn faillissement.

Wij gaven het echter niet op, en zo onthulde hij ten slotte dat er alles in staat wat betrekking heeft op een handelszaak: de bezittingen en de schulden, het geld dat je tegoed hebt, en nog veel meer. Het is de schriftelijke neerslag van je zaak, legde vader uit, en wie er goed in kan lezen is volledig op de hoogte van je hebben en houden als zakenman. En om zijn uitleg voor ons begrijpelijker te maken eindigde hij met de woorden: 'Vergelijk het maar met een trouwboekje. Daar staat in met wie je bent getrouwd, wie je kinderen zijn, wanneer ze geboren zijn, of het jongens zijn of meisjes, hoe ze heten, en zelfs als er een dood gaat wordt het opgeschreven.'

Die laatste mededeling moesten we uit hem trekken. Vader had zelf eens verteld dat hij eigenlijk niet het oudste kind van opoe en opa was geweest, maar dat hij het later was geworden.

Het grootboek had het faillissement van vader maagdelijk overleefd. Geen enkele bladzijde was beschreven. Dit in tegenstelling tot de notariële akte, waarvan wij het goud-gele zegel herhaaldelijk bewonderden, de indruk van de letters betastten, en waarin het sprookje werd verteld van het huis dat eens vaders eigendom was

48