Saartje gebakken botje

mijn arm beet gepakt en me een tik voor mijn gat verkocht. 'Jij je zusje pijn doen? Kijk uit hoor!'

Grote mensen waren gemeen. Ineens lieten ze je zomaar in de steek. Wat had ik gedaan? En wat had Maurits gedaan? 's Avonds in bed probeerde ik erachter te komen. Dan liet ik alles van de laatste maanden door me heen gaan. Het gaf een gevoel alsof je hart heel droevig viool speelde. En toch kon ik niet huilen. Dat was het gekste. Ik had het huilen verleerd. Als ik soms ruzie had met Maurits, of met een van de neefjes, deed ik net alsof. Ik schreeuwde het uit met mijn handen voor mijn ogen, zodat ze niet konden zien dat er geen tranen in zaten. En als ik alleen was en voor de spiegel stond, oefende ik hoe ik mijn smart de vrije loop kon laten.

Waarom mocht Saartje wel met vader en moeder mee? Zij mocht bij ze in bed slapen, in de bedstee. Voor Maurits en mij was er ook heus wel plaats geweest. Aan het voeteneinde. Toen ik het tegen vader zei, had hij alleen maar een geintje gemaakt: 'Jij met je tenen in mijn neus, dan bedwelm ik, dan word ik niet meer wakker.'

Nou, op de grond kon ook, op een kermisbed. Op de grond kon je net zo goed slapen. Dat wist ik heus wel. Hoe vaak was ik niet in mijn slaap uit bed gerold zonder het te merken, om 's morgens op de vloer wakker te worden?

Saartje kreeg van vierduiten van me, zodra we

14