Sneevliet, rebel

maken; bij het Tweede, in het Oosten, ligt evenmin het heil voor de arbeiders. Zij hebben alleen belang bij onafhankelijke klasseactie, niet bij enig oorlogsfront.'

'Maar de Sovjet-Unie moet toch worden verdedigd,' viel ik oom Henk in de rede.

'Wat is er nog te verdedigen? De Moskouse processen? De wurging van de Spaanse burgeroorlog? De sluipmoord op Trotsky en anderen?'

'Natuurlijk niet. Dat is het stalinisme. Wij bedoelen de grondslagen van de Sovjet-Unie. Die heeft Stalin wel ondermijnd, maar niet kunnen vernietigen,' antwoordde Wim opgewonden.

'Het valt te bezien wat daarvan over is. En dan nog. Wat betekent verdediging? Steun aan onze eigen regering omdat die nu bondgenoot van Stalin is geworden? Moet ik daar misschien een knieval voor maken?'

'Natuurlijk niet. Dat verwacht niemand van u,' zei ik weer.

'Lees Trotsky er maar op na. Die kennen jullie toch zo goed? Het begrip "onafhankelijke klassepolitiek" heeft hij opgeofferd aan wat hij "de verdediging van de Sovjet-Unie" heeft genoemd.'

'Het is niet waar wat u zegt.'

'Oh nee, jongeman? Schrijft Trotsky de arbeiders in de kapitalistische landen geen verschillende taken voor? Zij moeten sabotage plegen als het land in oorlog is met de SovjetUnie. Zij moeten zich beperken tot politieke oppositie als hun regering toevallig bondgenoot van Stalin is.'

'Wat is daartegen?' vroegen we tegelijk.

'De arbeiders in verwarring brengen. Hun klasseactie wordt afhankelijk gemaakt van de acrobatiek van Stalin.'

'Als Hitier de Sovjet-Unie aanvalt?'

'Mede door de schuld van Stalin.'

'Dat is zo. Maar u wilt toch ook dat Hitier de nederlaag zal lijden?'

68