Sneevliet, rebel

'Ik heb woorden gehad met Pam. Hij wilde naar Spanje. Hij weet toch dat het partijbestuur dit niet meer toestaat. Alle jonge partijgenoten lopen weg op die manier. Zij kunnen zich hier ook verdienstelijk maken voor de Spaanse burgeroorlog, misschien meer dan daarginds. Dat weet Pam ook. Ik ben niet alleen zijn vader, ik ben ook partijvoorzitter. Ik kan voor hem geen uitzondering maken.'

'Je hebt je toch niet laten gaan, Henk?' vroeg tante Mien. Zo bezorgd had ik haar nog nooit gezien.

'Eerst niet, nee. Maar Pam werd driftig. "En als je het niet goed vindt, doe ik hetzelfde als Pim," heeft hij tegen me geschreeuwd, en is weggehold.'

Bij opa Strating, die de voorkamer had gehuurd, liet het vogeltje uit de klok zijn belachelijk 'koekoek' horen.

Lijn i gierde langs de Overtoom. Hoe kon je 's nachts bij dat lawaai slapen?

Wat gromt die hond toch als hij aan een kluif staat te vreten.

En nog steeds zei niemand iets.

Hetzelfde als Pim? Zijn tweelingbroer. Onmogelijk. Die had zelfmoord gepleegd, enige jaren geleden. Hij werd nergens aanvaard omdat hij een zoon van Sneevliet was, werd beweerd. Dat hij homoseksueel was geweest, moest voor iedereen verborgen blijven. Ook van Pam mocht niemand dit weten.

'Dat doet hij niet,' zei Bep. Wilde ze oom Henk geruststellen?

Natuurlijk zou Pam terugkomen. Pam bleef weg, een dag, een week. Dan was hij tóch naar Spanje gegaan. Groot gelijk. Als hij het werkelijk had gemeend met dat dreigement was hij nu al lang gevonden. Over enige weken zou er wel een brief uit Spanje komen.

Maar Pam kwam te voorschijn toen het ijs ging smelten op de sloten rondom Amsterdam, na een koude februarimaand.

28