Het is voor jeugdige kameraden maar al te verleidelijk, zich te laten imponeren door schijnresultaten van het ogenblik. Voor hen geldt nog niet de vraag of een bepaalde tactiek tot verwarring in de revolutionaire gelederen moet voeren.'
Was Sneevliet ertegen? Waarom was hij zo scherp?
'Men kan niet toetreden tot de reformistische partij zonder zijn ware doeleinden te verbergen. Men kan niet tegen haar leiders zeggen: hier zijn wij, laat ons toe, wij komen om uw linkervleugel te versterken en uw organisatie te scheuren.'
Je hoefde het toch niet openlijk te zeggen? Dat kon je al bij Lenin lezen.
'Een dergelijke tactiek leidt tot verwarring bij al die arbeiders, die op zoek zijn naar een onafhankelijke klassepartij. Waarom zouden zij niet opnieuw hun heil zoeken bij de reformisten als zelfs de trotskisten dit doen? Of erger nog: wegens het ontbreken van een duidelijke keus, de weg gaan naar het stalinistische kamp?'
Sneevliet zweeg een ogenblik. Zijn gezicht ontspande en kreeg een vriendelijke uitdrukking.
'Jonge maat,' zei hij opnieuw.
'Wij sluiten ons aan bij de revolutionaire traditie van de leiders der Rode Oktober. Niét bij hun verwarrende opvattingen omtrent de problemen van tactiek. Met zijn zogenaamde in-tredepolitiek wil Trotsky de voetsporen drukken van Wladimir Iljitsj, ook daar waar waakzaamheid geboden is. Want wij doen de historische verdiensten van Lenin niets te kort wanneer wij vaststellen dat diens Kinderziekte-brochure, waarin hij soortgelijke tactieken verdedigt, zijn zwakste geschrift is.'
Zou ik nog vragen hoe hij dit bedoelde? Volgens Lenin moest je als revolutionair lid zijn van de massavakbeweging. Volgens Sneevliet niet. Hij was voorzitter van het nas. Daar werd ik geen wijs uit. Maar als Trotsky zich er niet druk om maakte zou het wel goed zijn.
ai