Jullie is jodenvolk

zij nu eens bij ons in bed gaat liggen en wij zeggen dat zij zo ziek is dat zij niet naar haar woning kon gaan? Ze kan het stempel laten zien. Dan zullen ze haar toch niet meenemen?

Ja, dat is de oplossing. De doktersstempels zijn nog geldig, daar zullen ze rekening mee moeten houden. Ze mag niet bij ons zijn, dat is waar, het is een risico dat moeder en ik moeten nemen. Maar er zit niet anders op, al het andere is veel riskanter, als het al mogelijk is.

'Kunnen we dat wel doen?' vraagt Bep.

Moeder zegt niet veel, zij vertrouwt haar lot volkomen aan ons toe.

Ik voel me heel beslist nu: 'Weet jij dan een andere oplossing? Moeder heeft het doktersstempel. Laten we voortmaken, anders loopt het nog mis en staan ze voor onze neus.'

Nu gaat moeder zich vlug uitkleden om in bed te liggen en ziek te zijn, bij ons, zodat ze haar niet kunnen meenemen.

Ik ben nu alleen met moeder.

'Maurits is gelukkig veilig, he Salie?'

'Ja, moeder, hij zit daar goed.'

'Hoe zou vader het maken?'

'Vader is een flinke man, hij slaat zich er wel door.'

'Ik ben blij voor je dat Willem zo'n goede kracht in de schoenmakerij is en dat jullie zo goed overweg kunnen met elkaar.'

'Ja, alleen zou ik er niets van terecht brengen.'

Moeder zucht, diep, zoals zij dat al zo vaak heeft gedaan en waaraan ik mij wel heb geërgerd, ik weet niet waarom.

'Soms ben ik blij dat Saartje al die ellende niet hoeft mee te maken. Het is bijna te veel voor een mens.'

Weer zijn we stil.

'Maar Elsje zullen ze gelukkig niets doen. Ze is zo'n lieve meid.'

'Ja, het is wel moeilijk in deze tijd, maar het is een groot geluk dat we haar hebben.'

Daar is Bep, een Schalkhaarder bij zich, in zijn zwarte uni

97