Jullie is jodenvolk

Ik weet niet wat ik moet zeggen. Mijn gezicht gloeit. Het is begonnen met Mimi, die heb ik dood gemaakt door de lysol. Toen heeft moeder het ongeluk gekregen en nu is Saartje dood. In één week. Kan het dat het een door het ander komt? Ik heb haar niet eens meer geschreven. Het is al zolang geleden dat ik haar voor het laatst heb gezien. Met haar verjaardag. Dat is 29 plus 31 plus 19, 79 dagen geleden.Ik weet nog hoe ze tegen me lachte en wuifde, toen we weggingen.

Opa schilt de aardappelen, aan een hoek van de tafel. Hij zegt helemaal niets. Soms zucht hij, in zichzelf, maar dat doet hij einders ook. Opoe loopt heen en weer. Ze geeft ons een kop thee met veel melk, dat heeft ze in Engeland geleerd toen ze daar woonden.

Word je einders als er iemand van je familie dood gaat? An-toon heeft geld gestolen toen zijn vader stierf. 'Als mijn kinderen zoiets zouden doen, zou ik ze met mijn eigen handen naar de politie brengen,' heeft pa gezegd. En Teun, die ook in 3C zit? Zijn moeder is onder de Haarlemse tram gekomen, haar hoofd was er af zeggen ze. Hij ziet erg bleek en is stil, maar misschien was dat al zo, ik zit pas bij hem in de klas. Maar kun je van binnen anders worden zonder dat je het van buiten kan zien? Is dat ook zo met mij? En Maurits? En vader en moeder?

Oom David komt thuis. Hij geeft ons een hand, zonder wat te zeggen. Dat hoort zeker zo. Ik wou dat vader kwam. En moeder? Zou ze weer naar het ziekenhuis moeten? Ze mocht vannacht ook bij Saartje, heeft opoe verteld.

Oom Jochem komt nu binnen, even later tante Sjaan, daarna oom Max. Het lijkt wel of ze bang voor ons zijn, zo kijken ze. Ze vragen alle drie hetzelfde: 'Is Barend er nog niet?'

Oom David gaat op de divanbank zitten, tussen ons in. Eventjes maar. Er wordt gebeld.

Daar zijn vader en moeder. Vader ziet bleek alsof hij vreselijk moe is, hij loopt een beetje in elkaar. Dat doet hij nooit. Moeder heeft haar mantel niet goed dicht, je kan zien dat ze

81