Jullie is jodenvolk

mopperig-uit-zonder-het-te-menen, precies als opa. Hij is mank, van een motorongeluk zeggen ze, daarom is hij nu tegen wedstrijdsport. Richard heeft me voor jood uitgescholden, op gym. Ik heb hem een klets voor zijn kanes gegeven, later stonden mijn vingers nog in zijn wang. Ik moest bij Pels komen, de gymnastiekleraar.

'Wat staan jullie daar te donderen?'

'Hij heeft me voor jood uitgescholden.'

'Is dat waar, Richard?'

'Ja, meneer.'

Ongelofelijk, Pels pakt zijn stok en gooit hem naar Richard, die bukt, anders had hij hem tegen zijn kop gekregen. De stok vliegt door een ruitje. Pels let er niet eens op. Hij zegt alleen tegen Richard: 'Als het nog een keer gebeurt ga je van gymnastiek af, dan wil ik je hier niet meer zien.'

Als alle leraren zo waren zou het op de h.b.s. niet erg zijn. Soms denk ik dat iedereen op me let, maar er zijn wel meer jongens zoals ik. Dick heeft geen vader en komt uit de Jordaan. Ik zit naast hem in de bank. Hij weet dat ik ook in de Jordaan ben geboren, dat heb ik hem verteld.

Eindelijk, vier uur.

Ik moet eerst naar de Leliestraat, een zeik met schoenen halen. Die heb ik er vanmorgen gebracht, voor ik naar school ging. Dat doet vader tegenwoordig. Hij slaat de zolen op en laat ze in de stad machinaal pennen, dat spaart hem werk. Een paar keer in de week neem ik de zak schoenen mee. Als ze maar klaar zijn, soms moet ik wachten, dat scheelt me een bus en kom ik nog later thuis.

Ik heb een blaar op mijn hiel, het is wel rot, maar dat heb je nu eenmaal met nieuwe schoenen. Saartje en ik hebben nieuwe kleren gekregen, vader heeft bij oom Jacques in Apeldoorn honderd gulden geleend. Die is heel rijk en zo fijn als gemalen poppestront, zegt vader. Ze komen nooit bij ons, maar hij heeft toch die honderd gulden gegeven; wel moest hij het zilveren

64