Jullie is jodenvolk

de bus keken de mensen naar haar, ze snapte er niets van. Ze was later wel kwaad op ons, maar vader heeft er om gelachen.

Bij de sdap heb je ook het Instituut. Eigenlijk is het: Instituut voor Arbeidersontwikkeling. Daar is vader wel lid van en nu is hij tot secretaris gekozen, in Tuindorp. Hij heeft er niet steeds tijd voor. Hij moest een circulaire wel honderd keer ondertekenen. Hij heeft aan Saartje en mij zijn handtekening laten zien, toen mochten wij voor hem tekenen. Maar er niet over praten, heeft hij gezegd.

Er zijn ook joden die liberaal zijn, Milhado bijvoorbeeld, in de Jodenbreestraat. Daar koopt vader altijd de schoenen voor ons, want hij is goedkoper. Hij staat zelfs op de verkiezingslijst. Nu hebben ze voor zijn deur geschilderd: 'Kiest Milhado, de koopman in papieren schoenzolen'.

Moeder is er wel trots op, dat vader secretaris van het Instituut is. Nu is zij op de vrouwenclub, het weibers joelt je noemt vader het.

Ik ben ook voor rood, Saartje kan het niet zo schelen. Ze is op de h.b.s., eerst was ze te jong, daarom was ze op de m.u.l.o. Ze heeft deftige vriendinnetjes, die komen wel eens bij ons. Dan meiken vader en moeder het kamertje van Saartje eerst heel netjes.

Moeder gelooft nog in God, ze is de enige bij ons thuis. Dat komt door haar familie. Daar waren ze allemaal vroom. Ze zegt er niet veel over, een enkele keer heeft ze het over koddiesjbor-ger. Als ze ons bang wil maken of als ze in zich zelf praat.

Heel vroeger was opa ook vroom. Daar heeft vader een strop aan gehad. Hij was de knapste van de klas. Daarom mocht hij naar een advocatenkantoor, daar was een aanvraag voor bij de bovenmeester. Maar je moest er op sjabbes werken, dat mocht niet van opa. Later is hij zelf rood geworden en hij wil niets meer van God weten. Op het jodenschooltje werd verteld van Seideravond en vader vroeg of opa dat een keer met ons wilde doen, voor de aardigheid. 'Dat is verleden tijd,' zei hij.

57