Jullie is jodenvolk

Wij mogen er niet bij blijven van vader. Hij is bang dat er wat gebeurt. Hij is wel voor de stakers, hij poft altijd als er een staking is. Opa was vroeger soms een hele tijd werkloos. Vader moest wel eens in bed blijven omdat hij geen kleren had om naar school te gaan, heeft hij verteld.

Op school hebben we ook meegedaan, met de verkiezingen. Meester is van de sdap. Met wandelen riepen we steeds: 'Kiest lijst drie,' maar hij wou het niet hebben.

Bij het jodenschooltje hebben ze geschilderd: Kist Kitsz. Ik heb vader gevraagd wat ze daar mee bedoelen. Kisten is als ze je in een kist stoppen wanneer je dood bent. Hebben ze zo de pest aan hem? Maar vader zegt dat hij ook rood is. Ik snap er niet veel van.

Op i mei gaan we met vader altijd naar het IJsclubterrein. Dan krijgen we een kogelflesje en doe ik met Maup bij wie het 't eerste door zijn neus gaat. Ze venten er met repen: drie voor een dup. Ik denk dat vader er voor spaart, we krijgen altijd een heleboel. Hij neemt zes repen, alle drie twee. Zelf wil hij niet, dat is weer iets voor grote mensen. Het is wel veel, twee repen, ik word er een beetje misselijk van.

Op het IJsclubterrein komen we vaak bekenden tegen, van vroeger. Jacob Glas, daar is vader mee in Londen geweest toen hij nog jong was, om er te werken. Hij heeft wat aan zijn oog, van een tabaksmat, geloof ik. Toen we hem zagen kreeg vader last van tranen. Dat kwam van de wind, zei hij.

Soms komt de ajc dansen, op de pleinen. Zij zijn anders gekleed en doen kinderachtig. Ze dansen van 'Ik heb een roosje op mijn hoed'. Om je dood te schamen. Oom David was er de laatste keer bij, nu weet ik niet meer wat ik ervan moet denken.

We hebben gelachen. Saartje was in Apeldoorn geweest. Daar zijn ze voor de koningin. Ze had een oranjespeldje meegekregen. Toen tante Bettie bij ons was hebben ik en Maupie het stiekem op haar mantel gespeld. Ze heeft niets gemerkt. In

56