Jullie is jodenvolk

Zo zijn grote mensen altijd. Als je op straat voetbalt, waarschuwen ze de politie, en die pikt je bal. We waren voor de deur van de kolenboer aan het spelen, daar kwam zijn vrouw ons achterna. Vroeger dacht ik dat ze een man was, ze is heel groot en heeft altijd kolenzwart in haar gezicht. Ze rende ons achterna en gooide met kiezelstenen, ik kreeg er een precies achter mijn oor.

In de poort worden we weggejaagd door de moeder van Aart, of door die van mij. Alle kinderen schuilen er, als het regent. Dan is er meestal wel eentje die hem laat zien. Zodra een meisje gaat gillen, hup, de deur open, bij Aart of bij ons. Naar huis jullie, vooruit, allemaal en wij moeten binnen komen.

Moeder is helemaal naar de dijk gelopen om me te zoeken. Ik was er met een grote jongen naar toe, hij zit nog in mijn klas, maar hij is al dertien. We hebben eikaars pikkie tegen elkaar geduwd, net als de grote mensen. Het was wel spannend, we waren tussen de stenen gaan zitten die tegen de dijk aan liggen. Hoe moeder het te weten is gekomen, begrijp ik niet. Ze had een kleur, ik moest meteen mee naar huis. Maar ze zei verder niets, er over spreken durft ze niet. Vader ook niet. Ze zeggen alleen: 'Denk er om dat je zo iets niet meer doet.'

Soms ben ik écht bang en dan is er niet eens wat aan de hand. Ik moet 's avonds wel eens schoenen wegbrengen of naar figuurzagen. Bij een lantaarnpaal denk ik dat er een boze man staat, dan is het alleen maar de schaduw. Hoe kun je dat van tevoren weten? Of ik loop op mijn tenen, zodat niemand me kan horen, ook honden niet. Dat zijn rotbeesten. Ze rennen achter je aan en blaffen tot je blijft staan. Dan snuffelen ze aan je, voor hetzelfde geld bijten ze. Als er plotseling een deur open gaat weet je ook niet wat er kan gebeuren. Vaak fluit ik heel hard, dan denken ze dat je niet bang bent.

Gisteravond heb ik een smak gemaakt. Vader had niets meer te roken. Ik moest naar Groen, die verkopen aan huis. Vier sigaartjes voor een dubbeltje, ik had een kwartje meegekregen.

39