Kinderdief

tussen Ajc'ers worden gesloten. Voor de rest is het een organisatie van brave Hendriken. Ze zijn zelfs voor de Burgerwacht. Maar dat van die gemengde huwelijken, daar moet ik vaak aan denken. Dat is belangrijker dan al het gevolksdans en gezeur over moraal.

En nog steeds aait opa Sam over zijn hand. Hij is blij, je kan het aan zijn gezicht zien, blij dat Sam nog is gekomen, blij dat hij zijn hele leven niet voor niets heeft gesappeld, en dat de emancipatie van de joden, waar de socialistische beweging toch ook voor opkomt, in Sam levende gestalte heeft gekregen.

Vreemd dat ik mij nu verdrietig voel worden, verdrietig om het feit dat er tussen opa en oom een band bestaat waar ik buiten ben gesloten.

Zachtjes neem ik afscheid, kijk nog even om naar opa die ik misschien nooit meer zal zien. En ik mijmer dat beroepskeuze niet een willekeurige keus is in je leven, maar een zaak van een hele generatie, van een hele familie. Want alle acht kinderen van opa en opoe hebben goed kunnen leren, vader nog het beste, en toch moesten ze met hun twaalfde jaar van school, en werkte de een als sigarenmaker, de ander als naaister, als schoenmaker, als bloemensouger, en zelfs Sam heeft na de mulo eerst op kantoor gewerkt, voordat hij naar de kweekschool is gegaan.

Opa is ook heel pienter geweest, zonder dat het hem iets heeft geholpen. Op de fabriek, waar hij sigaren maakte, moest hij vertellen over de socialistische beweging, over een boek. Iedereen luisterde naar hem. En soms deden de anderen zijn werk, als hij maar bleef doorvertellen. Ik weet het van vader, maar zelf weet ik dat opa op zijn ouwedag met een sinaasappelkarretje stond om nog wat te verdienen.

En hoe zal het verder met mij gaan?

138