Dapper zijn omdat het goed is

de wapenfabriek heeft gewerkt. Een initiatiefnemer ook was Ab Oeldrich, die ik in de Onafhankelijke Socialistische Partij (OSP) had leren kennen, en die tijdens de bezetting zeer actief was geweest, zelfs lid was geweest van de Raad van het Verzet. Hij was het, die buiten mij om ene Joop Zwart bij het werk voor het FLN betrok. Had ik er een flauw vermoeden van gehad, dan had ik de banden met Oeldrich verbroken, en alarm geslagen.

Die Joop Zwart had ik, op enige afstand, leren kennen tijdens de fusie tussen OSP en RSP (de Revolutionair Socialistische Partij van Sneevliet). Wij van de jeugdbeweging konden tijdens het fusiecongres in Rotterdam niet worden ingekwartierd bij partijgenoten, en moesten die nacht op straat doorbrengen, 's Morgens kwam Joop Zwart opdagen, zag ons en zei: 'Dat was mij nooit gebeurd. Ik was bij de hoeren gaan slapen.' Kort daarna was hij op een bijeenkomst waar Sneevliet sprak. Wat mij het meest opviel was zijn slaafse houding, de manier waarop hij Sneevliet naar de mond praatte. Het was iemand zonder ideeën, en des te verwonderlijker was het dat hij in Moskou, waar hij was opgeleid op de school voor Komintern-spionnen, om zogenaamd principiële redenen met het stalinisme had gebroken om zich bij zijn terugkeer in Nederland aan te sluiten bij de beweging van Henk Sneevliet. Daar kwam hij ook overhuis, omdat hij verkering had gekregen met Bep Spanjer, een medewerkster van Sneevliet, die bij het NAS (Nationaal Arbeids Secretariaat) werkte, en die bij Sneevliet op de Overtoom 468 in huis woonde.

Mijn wantrouwen jegens Joop Zwart kreeg vaste vormen, toen Ignaz Reiss, een vooraanstaand lid van de Russische geheime dienst met Stalin had gebroken

16