kapitalisme? Elke cent moest opgepot worden om kapitaal te vormen. Verspilling was immers een grote zonde? De grootste ontberingen getroostte men zich ervoor. Voor een revolutionair vindt hij mijn standpunt behoorlijk conservatief.
Voor het eerst komt dit ter sprake, nu ik de wens heb uitgesproken, weer aan het illegale werk te gaan deelnemen. Het afgesproken halfjaar is ruimschoots verstreken. Zou mijn aanvankelijke impotentie hebben meegesproken bij het verbod? Iemand die zo gebukt gaat onder de bezetting dat hij impotent wordt is immers niet de aangewezen persoon om de bezetter te lijf te gaan? Dat is nu toch verleden tijd?
Scherpe discussies volgen erop. Dokter Van Bomas spreekt zelfs over moffen, kennelijk omdat hij weet dat ik daar voortdurend strijd over heb gehad met mijn vader. Er schijnt geen enkele volgorde te zijn in mijn invallen. Nu is het mijn castratieangst die naar boven komt. Dan weer hakkel ik over onbenullige dingen, terwijl de dokter geduldig naar mij luistert.
Ook hem kan ik niet voldoende betalen voor de behandeling, maar hij laat mij graag tegenprestaties leveren. Schoenen maken voor zijn gezin. Meehelpen bij het uitwerken van Rorschachtests, die moeten aantonen dat Portugese joden zogenaamd geen echte joden zijn, om de nazi's om de tuin te leiden.
Een beetje neemt hij ook de zorg over mij op zich. De badhuizen zijn niet meer toegankelijk voor joden, en nu mag ik bij hem thuis in bad.
De vrouw van de dokter heeft zich erover beklaagd dat er haren van mij in de badkuip zijn blijven kleven. Ik heb hem nog zó goed schoongemaakt, de laatste keer. Het lijkt mij uitgesloten, en toch is het waar, ontdek ik de keer erna, als er na het doorspoelen haartjes onder in de kuip blijven drijven.
68