De B van Bemazzel

'En vader?'

'Die wou op het laatste ogenblik niet mee. Hij heeft mij de wegenkaart gegeven, die hij al had aangeschaft om de benen te nemen. 'Sientje en de kinderen krijgen er misschien last mee', zei hij, 'dat wil ik absoluut niet. Vertel ze dat ik flink zal zijn en me er wel door zal slaan. Ik heb al zoveel ondervonden in mijn leven."

Vader is erg mager geworden, vertelt oom Joop nog, zo was hij als jongen ook.

Onmiddellijk schrijf ik vader in Westerbork, dat hij contact moet zoeken met dokter De Widt. Misschien kan deze ervoor zorgen dat hij in de schoenmakerij wordt aangesteld.

Vader antwoordt dat ik bij de Joodse Raad een machtiging moet vragen, waarin hij het eigendom van de schoenmakerij aan Bep overdraagt. In het kamp heeft hij gehoord van lotgenoten dat zij hun zaak, formeel, in eigendom hebben overgedragen aan een niet-joodse schoondochter en nu een 'arische' zaak hebben gekregen waarvoor geen dreigingen bestaan. Dat kan dus. Hoe vaak heb ik daar vroeger niet over geprakki-zeerd, zonder erover te durven praten. De schoenmakerij laten overschrijven op naam van Bep betekende immers haar en mij formeel tot eigenaar te maken, maar wie had er minder recht op dan ik? Als iemand vader ooit moest opvolgen was het Maurits, die sinds de schoolbanken met hem heeft samengewerkt. Natuurlijk, we zouden de schoenmakerij na de oorlog aan ze teruggeven. Wie kon daaraan twijfelen? En toch durfde ik er niet over te spreken.

Nadat vader er nu zelf over geschreven heeft, haast ik me naar de Joodse Raad, die me een volmacht verstrekt ter doorsturing aan vader. Als hij tekent, is alles in orde. En ofschoon de volmacht al enige weken gele

64