jaar nog geen geslachtsverkeer hebt gehad. Kan dat bij mij ook zo zijn ? Of heeft het iets met de oorlog te maken?
Eigenlijk ben ik kantoorbediende, al vind ik het een rotvak, maar het kon niet anders toen ik van de hbs kwam. De driejarige hbs, dat moet ik er wel bij vertellen, anders denkt hij dat ik op de vijfjarige was. En nu werk ik in de schoenmakerij van mijn vader, net als mijn broer Maurits. Door de schuld van de oorlog.
De anamnese noemt dokter De Widt het verhaal dat ik heb opgeschreven. Hij heeft het aandachtig gelezen, en vraagt wat mij persoonlijk vooral interesseert. Op de lagere school kon ik heel goed opstellen maken, vertel ik, maar op de hbs ben ik dichtgeklapt als de schelp van een oester. En later? Hoe ging het later toen u van school kwam? Wel, ik schrijf gedichten voor de jeugdbeweging, voor een politiek cabaret, en die vinden ze heel goed. Van mijn broer Maurits heb ik zelfs als verjaarscadeau een boek gekregen waarin hij schrijft: Voor de auteur Sal. En doe ik daar niets meer aan? Nu zeker, in de oorlog. De gein is eraf.
Dokter De Widt begrijpt uit alles wat hij nu van mij weet, dat een karakteranalyse de meest toepasselijke behandeling voor mij is. Die is heel ingrijpend, en ik moet er veel geduld voor hebben. Heb ik ooit iets over psychoanalyse gelezen? Dat moet ik dan maar zo gauw mogelijk vergeten, want aan een uit het hoofd geleerd lesje tijdens de analyse hebben we niets. Al mijn invallen moet ik vertellen, en niets achterhouden.
Er blijft een moeilijk punt over. Het ziekenfonds betaalt de psychoanalyse niet. Het is een kostbare behandeling: elke dag een uur, vijf uur per week. Wat vraagt een medisch specialist niet, als hij een patiënt zo lang
11