Poste-restante Rood

Proteststemmen brachten hem, en niet de osp, hetzelfde jaar in de Tweede Kamer.

Een fusie van zijn partij (rsp) met de osp leidde begin 1935 tot de stichting van de Revolutionair Socialistische Arbeiderspartij (rsap), waar ook ik lid van werd.

En zo leerde ik Henk Sneevliet van naderbij kennen, eerst als partijleider, in 1938 als schoonvader. Het was een boeiende ervaring, die ik in Sneevliet, rebel heb beschreven. Tegenstellingen tussen Leo Trotski en Henk Sneevliet over de oprichting van de Vierde Internationale leidden tot een breuk, en ik koos de kant van Trotski.

Door de verbitterde strijd die toen door Trotski tegen hem werd gevoerd, en door zijn isolement in Nederland, is de historische betekenis van Henk Sneevliet lange tijd onvoldoende begrepen. Ook door mij. Die betekenis lag in het verleden, vanwege de pioniersrol die hij heeft vervuld in de koloniale revolutie. Als eerste in de wereld heeft hij de draagwijdte ervan begrepen, en op het Tweede Wereldcongres van de Communistische Internationale (192.0) was hij het die het congres hartstochtelijk voorhield, dat de afgevaardigden de betekenis van de koloniale revolutie onderschatten. Nu, een mensenleven later, kan niemand, voor- of tegenstander, meer twijfelen aan zijn vooruitziende blik.

'Op Rusland en Holland heb ik mijn hoop gesteld', placht Karl Kautsky, eens de theoreticus van de revolutionaire sociaal-democratie, te zeggen, aldus Henriëtte Roland Holst in haar boek over Rosa Luxemburg. 'In beide landen ziet hij groepen begaafde jongeren rijpen, waarvan hij verwacht, dat ze zijn werk, de toepassing en uitbreiding van het marxisme, in zijn geest zullen voortzetten...'

15