Stormvogels

op een drama uitgelopen, want een van de vrouwen had thuis een meisjesfoto in de zak van haar man gevonden, en hem met de grootste verwijten overladen. Mijn broer was die avond conferencier geweest, en ik had de teksten voor hem geschreven. Altijd als hij zijn mond maar opendeed lachte iedereen.

Vader kwam de schoenmakerij binnen, een opgerolde plaat leer onder zijn arm. Hij zag er vermoeid uit, oud voor zijn leeftijd, hoestte. 'Als ik nog eens dood ga komt het daardoor,' zei hij verontschuldigend, en wees op zijn borst. Sinds mijn zusje aan tuberculose was gestorven, verbeeldden we ons stuk voor stuk, zwakke longen te hebben. Moeder was vreselijk mager geworden, had zelfs bloed opgegeven zodat we er allemaal van overtuigd waren dat zij het ook had, totdat op de Achtergracht bleek dat er niets aan de hand was.

Vader was vroeger een vrolijke man geweest, hij zong altijd, haalde grapjes uit, nam ons mee, en ineens was het afgelopen. Het is niet waar dat verdriet mensen altijd milder maakt. Hij scheen minder verdraagzaam geworden, ongeduldiger, althans tegenover mij, altijd ontstond er spanning als wij samen waren.

'Laat Lies vaak bij ons komen als jij in dienst bent,' zei vader, 'ze kan bij ons eten wanneer ze maar wil, en slapen natuurlijk ook als ze zich eenzaam voelt.'

De bovendeur bij moeder was niet op slot, zodat ik meteen binnenstapte. Zij was vet aan het uitbraden. Ik deed de keukendeur dicht. Van die walm moest ik kokhalzen. Zij sjokte heen en weer om thee te zetten.

'Laat maar, ik heb niet veel tijd. Lies je wacht thuis op me, en dan moet ik naar Amersfoort, ze kunnen het zonder mij niet af.'

'Zou er hier ook oorlog komen?' vroeg moeder angstig.

95