Stormvogels

'Het salaris dat je nog tegoed hebt kun je op de boek-houdafdeling halen. Nee, niet bij Olivier, de Engelse kassier, die is nog voor de mobilisatie naar Engeland teruggeroepen en zal voorlopig wel niet meer komen.'

'Ik moet ook een verklaring hebben hoeveel ik hier heb verdiend.'

'Waar is die onzin goed voor?'

'Mijn vrouw moet op het stadhuis kostwinnersvergoeding aanvragen.'

'Ben je dan getrouwd?'

Voor het eerst klonk verbazing in zijn stem door.

'Ja, kort voordat ik hier kwam werken.'

'De rotzooi is begonnen,' zei ik tegen mijn broer terwijl ik bij hem kwam zitten, achter in de schoenmakerij.

'Leve de arbeiders van alle landen,' schamperde hij. 'Wat zeg je nu van je Duitse proletariërs?'

Zonder het te willen zaten we midden in de discussie, en dat liep altijd op scherpe woorden uit, opmerkingen die we zo niet hadden bedoeld, verwijdering, en met vader erbij werd het nog erger, dan wilde niemand meer toegeven en namen ze me in de tang, maakten grapjes over de geleerde boeken die ik las, over Trotsky-de-marxistische-rebbe, en ik hapte onverbiddellijk na eerst te hebben gezwegen, liet me jennen totdat iedereen er spijt van kreeg maar niemand meer een stap terug kon doen.

Dat mocht nu niet gebeuren. Straks moest ik weg, naar mijn mobilisatiebestemming, en ik wachtte op vader, die leer was kopen omdat er zo'n vraag naar was, iedereen hamsterde wat hij kon.

'Was maar naar oom Andries in Amerika gegaan,' zei ik, 'dan was je hier weg geweest.'

Hij zweeg, keek strak voor zich uit, zijn smal, lang ge

93