Stormvogels

Elke dag stapte ik even af in de Vijzelstraat, met mijn fiets aan de hand, keek dan bij Boekmans antiquariaat of ze er nog lagen; de Sämtliche Werke van Marx & Engels, de beroemde Mega-uitgave, zes delen voor twaalf-en-een-halve gulden. Een deel ervan was in Duitsland in het openbaar verbrand, de rest was naar Nederland ge-exporteerd voor de deviezen. Bijna had ik het geld bij elkaar, het was een hele dobber geweest. Vijf gulden zakgeld per maand, de contributies er af van de vakbond, de partij, de jeugdbeweging, mijn sigaretten. Eind van de maand durfde ik het wel aan.

Met zijn vieren waren we in de Swammerdamstraat langs het reclamebord gelopen. Een aanplakbiljet van de nsb erop. 'Dat moet eraf, jongens,' had Jan beslist. Ik had een padvindersmes bij me, haalde het te voorschijn. 'Doe jij het,' riep hij, 'wij gaan posten.'

Plotseling werd ik in mijn kraag gegrepen.

'Doe niet zo vervelend,' zei ik, schudde me los. Ze wilden me natuurlijk aan het schrikken maken, maar toen ik omkeek was het een agent in burger, de penning hield hij in zijn hand.

Je kon de bekeuring afkopen, wat ik wel moest doen om geen middag vrij te moeten nemen. Het kostte mij tien gulden. Zouden de anderen er wat bij leggen? Nee, ik zou het ze liever niet vragen. Die boeken van Marx & Engels, nou ja, voorlopig zou ik ze toch niet kunnen lezen, met al het huiswerk van avondschool, het ophalen van brieven, de vergaderingen, de bijeenkomsten op zondag. Misschien kan ik ze later eens kopen.

Wij stonden met een groepje voor het stadhuis van de gemeente Huizen, om daar op een zuil de verkiezingsbiljetten van de partij aan te plakken. Mensen kwamen

67