Stormvogels

ze toch ook wel, dat we vandaag hebben gefietst?' 'Dat hindert niet, heeft moeder gezegd, als we het ze maar niet moeilijk maken.'

Het was vreemd dat we onze eigen familie niet kenden, of nauwelijks. Oom Aaron had ik wel eens ontmoet, maar tante Julia en de zes kinderen - twee jongens en vier meisjes - niet. Twee nichtjes hadden heel lang geleden, toen ik nog een kleuter was, bij ons gelogeerd; het enige wat ik mij ervan herinnerde was dat we naar het O verkant-van-het-IJ zouden gaan, maar dat de nichtjes de IJ-pont niet op durfden. Zou het gekomen zijn omdat oom Aaron vroom was? Of hadden ze dat van huis uit? Moeder was ook zo paget toen we klein waren. We mochten niet op het ijs, want je kon erdoor zakken, we mochten niet in het Noordzeekanaal zwemmen, want je kon verdrinken, we mochten niet laat opblijven, want dat was ongezond...

'Zullen we nu naar ze toe gaan?' drong Mark aan, maar ik stelde voor nog even te wachten tot het bijna donker was. 'Beter te laat dan te vroeg,' zei ik lachend, 'als het nog Sjabbes is...'

Zwijgend zaten we tegenover elkaar, elk ogenblik op een klok kijkend. Hij had gelijk dat hij met dat meisje niets was begonnen.

'Weten de klanten in de winkel dat we joden zijn?'

Mark keek mij verwonderd aan.

'Hoe kom je daarbij?'

'Het kon toch.'

'Dat kunnen ze zeker aan onze neus zien,' antwoordde hij. We schoten in de lach. Soms kon dat inderdaad. Maar bij vader en Mark?

'Ken je die mop van het jodenjongetje dat zijn neusbeen gebroken had?'

'Vertel maar.'

39