Stormvogels

Plotseling werd het stil. Ieder keek voor zich uit, of staarde de kamer in. Ik keek naar Sjaan. Ze was best aardig. Trouwens, zo veel christenmeisjes waren aardig. In stilte was ik vaak genoeg verliefd op ze. Wat moest je dan doen als je later echt verliefd werd op een sjikse, maar je mocht niet met haar trouwen? Of niet mogen, dat deed je niet om je vader en moeder geen verdriet te doen. Dat beweerde vader tenminste. Want al was hij zelf niet vroom, toch was hij lid gebleven van de Joodse Gemeente. Dan kon je op de Joodse Begraafplaats begraven worden. Ook kreeg je matzes met Pasen. Daarom had hij ons laten besnijden, hadden wij joodse namen gekregen. Toch snapte ik hem niet, waarom waren we dan in een niet-joodse buurt gaan wonen? Als kind moest je het allemaal opvangen, omdat ze jou juist uitscholden, vanwege je naam, en omdat je een andere had. Maar tegelijk zei vader: 'de joodse godsdienst is er alleen voor rijke joden, als je arm bent kun je het je niet veroorloven.' Altijd hadden ze er wat van te zeggen dat ik met mijn handen sprak, dan verweten ze me: 'Moet de hele wereld soms zien dat we joden zijn?' Ik raakte er gewoonweg door in de war.

Nog steeds had niemand geantwoord op de vraag van Bram.

'Jullie laten Haantje mooi in de steek. Ik heb jullie nog nooit zo stil gehoord. Denk nou eens goed na. Kan niemand hem helpen, heeft niemand thuis een rugzak over, van zijn broer, of van zijn zuster, of van zijn vader en moeder?'

Wij hadden het bokkie thuis. Dat kon je toch niet aanbieden. Aarzelend zei ik: 'Mijn vader heeft nog een ransel liggen, een soldatenransel.'

'Kijk eens aan,' zei Bram, en Sjaan riep: 'Zie je wel, ik zag aan zijn gezicht dat hij ergens over nadacht.'

20