Hij had zijn woorden nog niet uitgesproken, of moeder onderbrak: 'Ik ga even kijken of de kinderen al slapen.'
Zonder af te wachten trok ik mij aan de leuning omhoog en was al uit het oog verdwenen toen moeder het licht in de gang aanstak.
Engelse sigaretten waren iets bijzonders. De volgende ochtend rook je de lucht ervan nog in de huiskamer, ofschoon moeder de ramen had opengezet. Het was net alsof er iets schroeide, alleen lekkerder, met een toffeelucht erdoor.
Met vijf vriendjes stonden we te beraden wat we zouden gaan doen. Als we samsam deden, konden we voor vijf cent een pakje van de goedkoopste sigaretten kopen: Flag. Ik had twee halve centen bij me, Aart had helemaal geen geld en verkocht zijn glazen stuiter aan Wim, en Leen had zelfs een vierduitstuk.
Als de winkelier het maar gaf. Veertien jaar moest je zijn. Soms haalde ik een pakje Sopla-sigaartjes voor vader. Die gaf hij gewoon, hij kende me. Maar sigaretten? Flag? Alleen jongens rookten Flag, omdat ze zo goedkoop waren.
'Jij,' zei Aart, 'jullie zijn klanten.'
'En jij bent twee jaar ouder.'
'Dat zien ze niet aan je.'
En dat was waar. Ze dachten altijd dat ik veel ouder was, vanwege mijn lengte en omdat ik donker was.
Met knikkende knieën liep ik de sigarenwinkel op het Zonneplein binnen, legde nog voordat er iemand aankwam het geld in het glazen bakje op de toonbank, om zo gauw mogelijk klaar te zijn. En als de mensen eenmaal geld zagen konden ze niet meer nee zeggen beweerde moeder. Zij had er verstand van, want in haar familie zat de mezomme. Gek. Zelf kon het haar niet schelen, alles gaf ze uit voor ons. Van die sigaretten mocht ze evenwel niet te weten komen. Zij
40