De kortste weg

gelijk naar de barbier, totdat vader begon te vloeken dat mijn haar zo lang was: 'Je lijkt wel een meisje,' zei-ie dan, of: 'Je haar hangt weer eens in je ogen.' Als hij een goeie bui had zei hij niet je ogen, maar je togus, alsof het daar kan hangen. Dan, ineens, werd hij kwaad, en moest ik wel naar de kapper.

Heel lang geleden had ik eens in bed gelegen met verschrikkelijke jeuk. Waterpokken was het, waar je niet aan mocht krabben, anders kreeg je zweren. Op mijn kuit herinnerden twee grote ronde littekens er nog aan. Blauwe mazelen had ik ook gehad met jeuk.

Ze hadden niet eens in de gaten dat ik weg was geweest. Die meiden zaten nu te breien. Hoe kon je dat leren? Als moeder het me voordeed, of Saartje, snapte ik er niets van. Tegen de kachel spugen siste lekker. Niet doen, straks ziet meester het, of die meisjes, of die andere jongen. In mijn handen spuugde ik ook vaak, als ze te droog waren en je er niets meer mee kon aanpakken. Zouden alleen jidden daar last van hebben?

Nooit mocht je iets van thuis. Met de slee van de dijk mocht niet eens, omdat een jongen pas zijn arm erbij brak. Dat voerden ze natuurlijk aan omdat Maurits ook zijn elleboog eens had gebroken. 'Wil jij je nek misschien breken?' vroeg vader dan en als ik tegenstribbelde kwam hij met mijn onhandigheid. Alsof dat er iets mee te maken had. En wat dacht hij dan toen ik hielp om hakken bij te raspen, of was op de randen van zolen te smeren? Prachtig hadden ze er-uitgezien, dat vond hij zelf ook. En toch kwamen ze er steeds mee. 'Jij moet later niet in een porseleinwinkel gaan werken.' Dat zei moeder.

'Laatste woord?' vroeg meester.

Hij had een hand op de bladzijde van mijn boek gelegd. Ik schrok ervan. Laatste woord?

'Je zit zo verdiept in je boek.'

28