Adios companeros!

Derde Wereldcongres

Nog kort geleden, op het Tweede Wereldcongres dat de balans heeft opgemaakt van de oorlogsjaren en de ontwikkelingen daarna, waren zij het eens, en nu, plotseling, tijdens een zitting van de internationale leiding, staat Martin op en roept tijdens een inleiding van Jacques over het burgerlijke klassekarakter van de Oosteuropese bufferstaten: 'Naar mijn mening is Joegoslavië een Arbeidersstaat!'

Verbijstering en geschreeuw over-en-weer. Een nieuwe Arbeidersstaat? Tot stand gekomen onder leiding van een stalinistische partij? Onmogelijk! Uitgesloten! Alleen ónze Wereldpartij kan de arbeidersklasse naar nieuwe overwinningen voeren. Zo heeft le Vieux het ons geleerd. Laat Martin zich niet te veel leiden door zijn sympathieën voor Tito, na diens breuk met Stalin?

In de Oosteuropese landen nemen de stalinistische partijen de heerschappij over, soms met inschakeling van een deel van de arbeidersklasse zoals in Tsjechoslowakije, maar altijd op bureaucratische wijze, van bovenaf. Ook nu zegt Martin als eerste in de Wereldpartij: daar zijn nieuwe Ar-beidersstaten ontstaan. Er was voor Stalin geen andere keus. De ontevredenheid in die landen, waar tegen de verwachting van de massa's in het kapitalisme was blijven bestaan, was zo groot geworden dat zij voor de bureaucratie een bedreiging ging vormen. Bovendien konden de Oosteuro-

49