Ter bruiloft

Doen wat zij doen. Laten wat zij mijden. Voorzichtig zoo voort. Elk de genoegens van het zijne. Leed-afwisseling van het zijne. Oude wetten van gehoorzaamheid zijn weer nieuw geworden. Overal, bij rijk en arm. Bij conservatief en rood. Zoo lijkt alleen het leven mogelijk. Het handeltje kan hem beteekenis geven, voor Leida. Van Leida moet de slaging komen; op haar flinkheid, haar beschavings-voorsprong, ja, haar vrouwelijkheid, heeft hij alles gezet. Leida moet hem nu verder door de wereld sleepen. Hij betaalt met zijn verschijning als man. En met zijn gehoorzaamheid. Hij komt van de armste Drentsche hei; eenmaal uit het pauperschap van plaggenhutten in de stad geraakt, is geen terugkeer meer mogelijk. En hij kan er zich niet handhaven. Niet sluw en doorzettend genoeg om als burger te slagen. Niet eenvoudig en energiek genoeg om, zonder verlangen naar onderscheidenden welstand, zich als arbeider te voegen in het stads-proletariaat. Die zwevende maatschappelijke stand maakt hem onbruikbaar. Onderworpenheid, onoprechtheid, klaplooperij vergiftigen zijn begeerten tot platte gulzigheid, scheef, schuldig. Hij is er onuitstaanbaar door voor Leida. En toch is het, bij haar hardnekkig volgehouden poging om aan het arbeidstersleven te ontkomen, de basis van hun verhouding, drie jaar lang. Is hij een week volksteller: zij schaamt zich dat het niet meer beteekent en niet langer duurt. Terwijl zij zijn bluf wrevelig tegengaat, is zij toch tevreden dat hij nu geen gewoon