Persoonlijkheid

kon niet een nieuwe hem ontmoeten, wier begeeren aan ’t zijne gelijk was, die zijn vriendin zou kunnen zijn en zijn vrouw? Dan was ’t immers gelogen, dat liefde blijvend was; kon-ie niet met elke nieuw-begeerlijke vrouw een liefdeleven beginnen van vriendschap en hartstocht, als-ie zich eenmaal aan den sleur, aan de voortzetting van de eigen liefdeformatie, aan het zelfbedrog, onttrokken had ? En hij zou immers voort kunnen gaan zoo, uitlevend elke impulsie, met meer teleurstelling licht dan geluk, meer groveren hartstocht dan verrijkende vriendschap?

O, ja, hij zou tevréden kunnen zijn . . .

Als-ie een vrouw had gevonden, naar wie, onder velen, een begeertedrang hem dreef, wijl zij hem bijzonder lijken zou in gelijk voelen en weten; hij zou tevreden kunnen zijn en bij haar blijven. Het was voor de anderen ginds braaf tegenover eigen gemeenschapsorde, dat ze, eenmaal getrouwd, bij hun vrouwtjes bleven, hun eenmaal mooi-en leelijk- aangenomen hartstochten bedwongen en hun kindertjes grootbrachten. Hij vond ’t goed, dat de menigte ginds zich perken stelde voor haar eigen bewaring — was dat mogelijk voor den groep, waartoe hij zich behooren voelde — den groep van Enkelingen, van wie elk alle de wendingen dier menigte in zich droeg? Was zijn Persoonlijkheid niet, wen oppermachtig gelaten, de eenige groote formeerster van zijn schoonheid, en moest hij die Persoonlijkheid dan niet bewaren, verwennen, beschermen tegen allen knel van menigtedwang, om zijn kunst uit die schoonheid van teleurstelling en geluk, van smart dus en levens-jubel, neer te zetten voor eeuwig ?

De anderen, gemeenschapsmenschen, in wie niet de godsadem hijgde, zij mochten dan die simpele attractie