Persoonlijkheid

de menschen ginds, die leefden in het onbewuste gekriel. Heel frisch kon hij haar zoo even met zijn gedachten beroeren; het was een blije tevredenheid om zwakke liefheids vermeestering, te weten zoo innigsterk, dat zij niets bijzonders in zijn leven was, nu ie eerlijk, onbevangen zijn diepste voelen zag, klaarder en gesterkt door zijn van kleinere behoeften weggehouden werkbegeeren.

Liefde . . . had hij ’t eens bezeten, had zich ’t mysterie eens bij hem neergezet, of was ’t nu eindelijk geen mysterie meer, maar een nuchter te analyseeren zelfbedrog? O, wat vond-ie zich helder er boven staan zoo, zoo met beneden zich de te onderscheiden en te verdeelen en te schikken groepen van de menschelijke bewogenheden. Hoe dikwijls had-ie niet getwijfeld, of ’t wel mogelijk zijn zou zich voor Annette te blijven geven; of-ie, zich oprecht onderzoekend, niet merken zou, dat-ie z’n adoratie, en misschien hooger, zou kunnen overdragen op een andere mooie vrouw, die van ’m zei te houden en ’m liefkozingen gaf.

Was ’t niet de behoefte aan ’n zachter vrouwewezen, aan een sterker mannenwezen alleen, de behoefte aan liefdesuitstorting, wat de menschen van Liefde deed spreken, en was er dan niet Liefde bij elk verlangen ? Was niet ’t met den liefdenaam onderscheiden van een langer aangehouden liefkozingswisseling, en ’t niet opnieuw mogen verlangen — zélf bedrog?

Liefde — hij geloofde ’t, als 't mysterieloos, vriendschap en hartstocht mochten zijn, die saam formeerden dat wonderlijke, waarover zoovelen gedacht hadden. Als er een vrouw kwam in zijn leven, die zijn vriendin kon zijn, en zij zouden de marteling van den hartstocht tot geluk doen verbloeien, dan zouden zij elkaar liefhebben. Maar