Zegepraal

22

Wat kon mij het historische feit als gebeurtenis schelen, zoo ik er niet in doordringen kon met een alles overlevende diepte en hevigheid, met de innigste verrukkingen en de zaligste ontroeringen. Ik doorleefde die tijden niet als historisch vorscher, en koel kijker, maar alleen als scheppend kunstenaar en hevig ontroeringsmensch, die zich allerdiepst indrong in de ziel der personen, als een mensch die de atmosfeer van toen ademde, zooals hij ademde in zijn Heden. Ik schreide en lachte, jubelde en vocht, in mijn stille nachten, die dan lichtend-rood, dan goud doorvloeid van gevecht en moord, dan duister en stil van dood en vernietiging om mij heen stonden. Ik leefde zóó dicht op die Romeinsche zielen en orgieën, zoo fel in hun atmosfeer, hun bestaan, dat de vereenzelviging met schepselen en toestand één was. Mijn verbeelding trok die heele wereld vlak vóór mijn starend gezicht, zooals 'n machtige lens de verste voorwerpen uit duister en nevel losrukt en optrekt, en kleurig weer voor je neerzet. In die uren kon ik 'n melodramatisch monster als Nero, zooveel keeren door mij fel in 't zotte gezicht gespuwd, beklagen en ganschelijk doorvoelen als 'n vreeselijk slachtoffer van 'n demonisch fatum.

Zie lieve, laat ik je eerlijk opbiechten. Ik was dood arm in dien tijd, en ik snakte naar 'n leven van schoonheid en pracht. De nuchtere wereld waarin ik leefde lag morsdood om mij heen. Haar rauwe plompheid was me 'n gruwel. De kleeren der mannen vond ik één karikatuur als bespotting van het schoone. Ik doorleefde uren van fel-deinonischen spot als ik ze zag gaan mijn tijdgenooten, met hun bemodderde, of netjes-gepoetste schoenen, of met hun lakglanzende laarzen ; hun hooge hoeden, hun omgeslagen broekspijpen, hun bille-tikkers en kellner-rokken ; als ik zag gaan, de karikaturale elegantie der moderne vrouwen met haar rokkenrommel en dichtgeknelde middeltjes, haar queu's en smakelooze hoeden, heur zware voeten en grove handen. Kon ik niet uren schateren als ik 'n vent-met-'n draagband, op z'n rug gekeken had, zoo pas komend van mijn Grieken en Romeinen, als nog