Zegepraal

Derde Hoofdstuk.

Mijn ziekte, Florence, is eigenlijk alleen de slotgeschiedenis van mijn hevige overwerking. Laat ik je daar dan eerst iets van zeggen.

Je weet dat ik, nu al drie jaar geleden, me uit 't stadsleven teruggetrokken heb om te ademen op 't land. Niet wijl ik de groote stad haatte. Want met al haar massale en perverse ellende, haar rumoer, vond ik er veel allermooiste en geweldige, ook innig-teedere dingen. Zoo, 't volksleven met z'n pracht van spontane tragiek en humor, met z'n vlagen van levensmooi en enorme verscheidenheid ; 't vertier, 't epische groeien en gonzen van het groote Bestaan. Ik vond de prachtschakeering van groote stadsluchten en 't bouwen, de architektonische spanningen van het massale menschendrama enorm. Om beurten was mij de groote stad, obsessie en verblijf voor machtige ontroeringen.

De menschensmart zag ik er in z'n helsche éénheid. De psychologie van typen vond ik te behooren tot den gewichtigsten en grootsten arbeid die er voor een scheppend kunstenaar te doen viel. Ik droomde de hoogste schoonheid uit, in een avondstad met z'n wond're en plassige lichtstraten, z'n avondkoloriet, goud en wazig doorgloeid ; z'n schaduwen en huizenrompen, z'n donkre nachthemelen, z'n half-duistre tonalisaties en z'n overal uit opstijgend levens-gegons. O ! ik hield veel van de groote stadsgeur ; ik huiverde van z'n armoe ; ik huiverde van z'n weelde ; van z'n beestachtigheid in de vleermuizenkringen der dwalende, lokkende en vadsig-rijke prostituees. Maar ik voelde mijn impassibiliteit om het geweldige stedendrama in veel boeken, groot-machtig te beelden al sterker, zonder den geringsten sidder in de knuisten.