Opgedoken

Plotseling werd er geklopt. De buurman kwam gehaast binnen en deed opgewonden verslag: “De ‘Sicherheitspolizei’ was net bij me! Ze beweerden, dat ik een jood had binnengelaten. Ik ontkende en omdat ze niemand konden vinden, zijn ze weer weggegaan. Hun vrachtwagen zat vol met arrestanten!”

Ik hapte naar adem. De twee smalle deuren, die uit de verte één deur leken met maar één bel, hadden mij gered. “Een mens moet geluk hebben”, dacht ik. “Maar je moet ook naar je vrouw luisteren.”

Kort daarop, op een zondagmiddag, waren we op weg naar Just en Erna Rosenthal.

Tijdens die wandeling zagen we politieagenten enveloppen in brievenbussen gooien.

’s Maandags hoorden we wat dat voor brieven waren. Alle joodse gezinnen, waarvan het gezinshoofd niet ouder was dan veertig jaar, kregen een oproep om zich op 15 juli met bagage op bepaalde plekken in Amsterdam te melden. Met het doel om op werktransport naar Duitsland te worden gestuurd.

Dankzij mijn geboortejaar 1901 ontsprong ik deze keer de dans.

Margot daarentegen had wel een oproep gekregen. We zochten een uitweg en gingen naar Leo de Wolff. Margot klaagde indertijd over ontzettende pijn in haar been.

“Als u een attest van een arts indient”, adviseerde De Wolff “zou tijdelijk uitstel van deportatie kunnen worden verkregen.”

We stuurden Margot niet onmiddellijk naar de dokter, omdat er nog een paar dagen speling was. Om de kansen op een attest te vergroten, sloegen we zelfs geregeld op haar ontstoken been. Maar in plaats van te verergeren, genas het zienderogen. Heel snel daarna wendden we ons tot een Nederlandse arts.

“Nee, het spijt me, maar ik kan u niet helpen”, weerde hij af en keek naar zijn vrouw, die hem assisteerde.

“We smeken u! Mevrouw Lesser moet anders op transport!”

Hij bleef bij zijn weigering. Plotseling werd zijn vrouw weggeroepen. Ze had nauwelijks de behandelkamer verlaten, of hij schreef razendsnel een attest en verzocht ons onmiddellijk te vertrekken.

De volgende ochtend overhandigde Ursel het attest aan Leo de Wolff. Maar Margot wachtte de bevestiging van de Joodse Raad niet af en besloot zelf om op 15 juli niet op het aangegeven adres te verschijnen. Tijd winnen was het allerbelangrijkste.

Fikkert stelde intussen een lijst op van joden die voor de Nederlandse