Opgedoken

Berlijnse confectiefabriek, waar ik confectionair en procuratiehouder was. Berthold was er boekhouder en Mania mannequin. Sinds 1934 woonden zij in Nederland. We spraken heel vaak af, evenals met Just en Erna Rosenthal, die in 1937 naar Amsterdam waren uitgeweken. Erna was tussen 1923 en 1928 mijn vaste vriendin. Wij hadden onze relatie verbroken, omdat ik met een joods meisje wilde trouwen. Door haar huwelijk met Just Rosenthal had zij toch een joodse man. We waren ontzettend blij om elkaar terug te zien, hoewel het een weerzien was onder een onzeker gesternte.

Af en toe telefoneerden we met onze familieleden in Duitsland. Vera trouwde in april met de operazanger Fritz Engel. Hij maakte in Berlijn deel uit van de theatergroep, die door de ‘Jüdische Kulturbund’ in stand werd gehouden. Eén van de laatste plekken waar joodse kunstenaars konden optreden, onder streng toezicht van het Ministerie van Propaganda. De muziek had Vera en Fritz bij elkaar gebracht. Ze deelde zijn passie, had zelf een prachtige stem en was een uitstekend pianiste.

Ook ik zat thuis bij mijn moeder graag achter de piano om eenvoudige wijsjes te spelen. Nu miste ik de ontspanning die ik hierin vond en kocht een mondharmonica. Het verbaasde me, hoe snel ik het spelen op dit kleine instrument onder de knie had. Tot mijn eigen plezier en tot dat van Ursel liet ik de oude melodieën weerklinken.

We wilden dolgraag kinderen. We waren ervan overtuigd, dat een zoon of dochter ons huwelijk nog meer inhoud zou geven. Maar in deze onzekere tijden moesten we een zwangerschap zien te voorkomen.

Opnieuw was er angst voor oorlog, toen in maart Duitse troepen Praag bezetten.

Als het tot een oorlog mocht komen, wilden we vanuit Nederland naar de Verenigde Staten emigreren. Nog vanuit Berlijn hadden we reeds bij het Amerikaanse consulaat een visum aangevraagd met het verzoek ons registratienummer door te geven aan het Amerikaanse consulaat in Rotterdam. Op een snelle toekenning hoefden we niet te rekenen. De wachtlijst was lang en toekenning van visa was aan strenge quotarestricties gebonden. We moesten geduld hebben en ons schikken in onze tijdelijke leefomstandigheden.

Tijdens een van onze wandelingen ontdekten we in de etalage van een boekwinkel een kleurenfoto van een klein meisje.

“Kijk eens”, zei Ursel, “Als we toch eens zo’n mooi kindje krijgen.”

Ik was het helemaal met haar eens. “Wil je dat ik de foto koop? Om te bewaren voor betere tijden”. Vanaf dat moment hadden we de foto van het onbekende meisje bij ons.