Opgedoken

voor iedere Duitser die het land wilde verlaten. Onder de nationaalsocialis-ten echter waren die bepalingen voor joden drastisch verscherpt. Ik onderging ze. Al lang had ik begrepen, dat we voor de nazi’s niets anders waren dan koeien, die volledig leeg gemolken werden.

Op de ochtend van 7 februari gingen we naar het vliegveld Tempelhof. We werden vergezeld door de ouders van Ursel, mijn moeder en zuster, mijn compagnon Ernst Wallach en zijn vrouw Lotte, de zuster van Ursel. Het afscheid was niet al te dramatisch, omdat we allemaal geloofden dat Ursel en ik nu gered waren.

Bij de douane gaf een superieur één van zijn ondergeschikten opdracht mij naar hem toe te brengen, zodat hij mij kon fouilleren. Geen enkele andere passagier werd er tussenuit gepikt. Volstrekt argeloos gaf ik mijn paraplu, die ik bij mij had aan Ursel om vervolgens met de ambtenaar mee te gaan.

“Die paraplu gaat mee”, commandeerde hij onmiddellijk “en die vrouw wordt ook gefouilleerd!”

We werden separate ruimtes binnengeleid en moesten ons volledig uitkleden. Alles werd doorwoeld. Mijn paraplu werd door de ambtenaar bijna volledig uit elkaar gehaald. Hetzelfde deed hij met een fotolijst die ik in mijn aktentas had. Er zat een foto van mijn vader in.

Nadat hij niets had kunnen ontdekken, dat tegen de wet was, vroeg hij mij: “Hoeveel geld neemt u mee?”

Toegestaan was het bedrag van tien mark. Dat toonde ik aan.

“Dat is toch niet genoeg om van te leven!”

“Ik heb goede vrienden in Nederland”, pareerde ik, “die zullen me vast niet laten verhongeren.

Toen liet de ambtenaar het er verder bij zitten. Hij gaf toestemming me bij de overige passagiers te voegen. Spoedig daarna keerde ook Ursel terug van het onderzoek.

Vol walging verlieten wij ons geboorteland.