De vernietiging van de Joden in Polen

lijk naar het „Oosten” gebracht heeft om te werken. (N.B. d« deportaties begonnen 21 Juli 1942).

Maar in de herfst vernemen zij, welk tragisch lot de Joden ondergaan hebben. Dientengevolge overtuigen zij er zich van, dat alle pogingen van de gemeente, om door een houding van volledige gehoorzaamheid aan te nemen, mensenlevens te ontzien, en te redden, wat in het algemeen nog te redden is, dat al deze pogingen niet alleen nutteloos, maar integendeel zelfs schadelijk en noodlottig waren.

Het was immers toch een paar beulshanden gelukt een bevolking van een half millioen zielen te verdelgen, zonder dat ze zelf verliezen geleden hadden! De verantwoording daarvoor droegen zekere vooraanstaande leden van de gemeente, benoemd door de Duitsers. Deze leiders, die aan de SS het gehele Joodse vermogen, millioenen marken en geweldige bedragen aan goud geleverd hebben, diezelfde leiders, die het door hun slaafse houding mogelijk maakten, honderden spoorwagons met Joden „aan het werk” te stellen, een arbeid, die echter de Duitsers verrichtten, en wel zonder gevaar voor zichzelf: n.1. de verdelging van duizenden Joden, die weerloos aan hen ovcrgclcvcrd waren.

Deze kwestie was in 1942 besproken. Toen hoopte nog iedere Jood, dat het einde van de oorlog in zicht was en dat daarmee de dag der bevrijding zou komen, en dat ettelijke tienduizenden Joden zouden overblijven, om deze dag te beleven.    ¹

De leidende mannen konden de massa’s, wier gemoedstoestand zeer geleden had, slechts één enkele raad geven. n.1.

.........niét in de dodentrein gaan! Dat stond echter gelijk

met; zich thuis te laten doden. En werkelijk heeft men volgens een officiële Duitse statistiek 6.000 „ongehoorzame” Joden geëxecuteerd. In werkelijkheid echter was dit getal nog veel hoger. Hierbij kan nog opgemerkt worden, dat de leiders der Joodse verzetsbeweging voor deze beslissing de volledige goedkeuring van de eminentste hoofden van de kerk gekregen hadden. Het staat vast, dat er een eenheidsfront was: van de „Bund” ⁵) tot aan Agudath Israël ²)! Er lag een besluit klaar, waarin alle rabbijnen toegestemd hadden, om

37

¹

) Ongodsdienstige socialisten. ²) Zeer rechtzinnige conservatieven.