De vernietiging van de Joden in Polen

waaraan zij het leven van de Joodse kinderen niet willen wagen! Eindelijk zien de leiders van het ghetto hun moeite met succes bekroond. In haar nummer 34 van 29 April 1941 maakt de „Gazeta Zydowska” met grote vreugde bekend, dat de bezetters toegestaan hebben, scholen voor 5000 kinderen te openen.

WAARVAN LEVEN DE JODEN ?

Tengevolge van het opsluiten van de Joden in het ghetto, zijn de mogelijkheden voor hen. in hun levensonderhoud te voorzien, aanmerkelijk beperkt, De toestand van de intellectuelen: advocaten, onderwijzers, leraren, economen, journalisten, is zeer tragisch. Al deze mensen kunnen, wat ze op de universiteit geleerd hebben, niet in praktijk brengen en zoeken werk van iedere aard. De Iood.se gemeente heeft zorg gedragen, dat werkplaatsen ingericht werden, waarin honderden Joodse handwerkslieden werken. Zij krijgen daar voor hun werk een karig loon; maar dit stelt hen toch tenminste in staat zich voor hun kinderen, hun familie, een bete broods te verschaffen. De Duitse bezetters doen de ..Judenrat” regelmatig bestellingen en verlangen, dat deze arbeid binnen de kortst mogelijke tijd klaar is; zo moeten de Joden alle beschikbare ambachten mobiel maken, om deze bevelen op te volgen. Daar er in het ghetto gebrek is aan bekwame arbeiders, organiseert men avondcursussen, waar ieder een beroep leren kan. Advocaten, leraren, zelfs ingenieurs, bezoeken daarom kleermakers-, schoenmakers- en andere cursussen. Deze hebben zulk een vlucht genomen, dat zij eind 1941 door duizenden bezocht worden. De Duitsers belonen de arbeid, die ze eisen, slechts net een minimaal loon, een echt slavenloon; maar de Joden stellen zich daarmee tevreden, als het hun slechts veroorlooft, ondanks alles, een paar kilo aardappelen te kopen.

Op een bepaald tijdstip deed zich als onverwachte bron van inkomsten voor: de betrekking van conciërge. Het ghetto had 9C0 conciërges nodig, maar er solliciteerden 6500. De gemeente, die het beheer over alle huizen in het ghetto bezat,, zag zich voor een zware taak gesteld: wie zou zij kiezen? Men vond een goede oplossing. Men gaf de post van conciërge

20