De vernietiging van de Joden in Polen

was een grote persoonlijkheid in het Ghctto en het hagelde, zoals voor de oorlog, strafbevelen, als de straat door den huisbewaker, Mr. of Ir. X., niet in orde gehouden werd, of als de winkels na de vastgestelde uren (door de politie vastgesteld!) open waren.

De populariteit en de rol van de ordediensten veranderden vanaf het begin der acties, d.i. sinds eind Juli 1942. De leider was toen een gedoopte Jood, een overste van de Poolse Politie uit Gdingen. Hij heette Schernynsky. Toen hij het doodvonnis vernam, dat de Joodse verzetsbeweging tegen hem geveld had, pleegde hij zelfmoord. Zijn opvolger was de advocaat Leikin, door de Duitsers de Joodse Napoleon genoemd. Deze man heeft bij de liquidatie de treurigste rol gespeeld. Leikin werd met zijn gehele Joodse staf doodgeschoten. De Commandant van de „Umschlagplatz” ¹) heette Schmetling, eveneens een gedoopte Jood. Na zijn fusilering nam Jurek Fürstenberg de leiding op zich, die toen eveneens door de Joodse verzetsbeweging doodgeschoten werd.

Aan het hoofd van de verzorgingscommissie stond de bekende moleneigenaar Grasbcrg, een man, die groot aanzien genoot. Na zijn dood nam Abraham Gepner de leiding over. Hij behoorde tot de meest geachte en geliefdste persoonlijkheden in het ghetto.

De bijzondere instantie voor de prijsbeheersing en voor de bestrijding van de sluikhandel heette in de volksmond ,,Trzynastka”. Deze benaming heeft betrekking op het straatnummer 13 van de Lesznostrasze, waar zich het kantoor van deze organisatie bevond. Aan het hoofd van deze organisatie, die niet onder de „Judenrat” stond, maar bevelen direct van de Gestapo ontving, stonden louter vluchtelingen uit Lodz.

De leden van deze commissie vormden de zwarte bladzijde in de geschiedenis van het ghetto. Zij waren allen gevaarlijke Gestapoagentcn en werden later door de Joodse verzetsbeweging doodgeschoten.

De Duitse leider van de arbeidsbeurs heette Inspecteur Ziegler, een man, die zich correct gedragen heeft en die bij de SS niets te zeggen had. De Joodse leiders heetten Mr. Goldfeil en Dr. Witold Aronson. Ze zwoegden dag en nacht om de geweldige arbeid, die ze, door altijd nieuwe verorde-

12

¹

) De plaats, waar de te deporteren Joden de wagons ingedreven werden.