'Ik woon, zoals je weet, drie hoog'

In September 1942 werd hij tijdens een clandestiene tramrit om een dokter te halen voor een zieke vriendin, verraden, gearresteerd en als strafgeval naar het concentratiekamp Amersfoort overgebracht. In november arriveerde hij, zwaar mishandeld, in het doorgangskamp Westerbork. Hij verbleef negen maanden in het ziekenhuis aldaar en begon zijn dagboeken te schrijven (uitgegeven onder de titel In Dépot [1964, 1985³] bij Athenaeum-Polak & Van Gennep). In maarti944 ging hij op transport naar Bergen-Belsen en op 9 oktober van dat jaar naar Auschwitz, waar hij drie dagen na aankomst met een groep van honderdtwintig mensen werd doodgeschoten.

Bij de overweging om de brieven van mijn vader aan mijn moeder en mij te publiceren hebben mij twee vragen beziggehouden. De eerste is: mag ik deze brieven openbaar maken? en de tweede vraag is: waarom pas nu? De antwoorden op deze vragen waren niet eenvoudig te geven en hebben veel te maken met mijn eigen leven.

Ik werd in 1926 geboren en maakte de Duitse bezetting mee als een ‘teenager. Mijn vader en moeder gingen uit elkaar toen ik nog klein was en, hoewel ik mijn vader heel erg miste, was dit een ‘verboden gevoel voor mij. Ik zag mijn vader soms wel en soms niet en ik kan me geen enkel intiem gesprek met hem herinneren. Ik weet van wandelingen, waarbij we grapjes maakten, van tochtjes op de fiets en met een boot. Maar ik kan me niet herinneren dat ik me zijn dochtertje voelde. Mijn moeder was niet-joods, en ik werd opgevoed in een niet-joodse omgeving.

7