In Depot

aan Mussolini geen dank wordt gebracht voor de bewezen diensten, geen zinspeling wordt gemaakt op het fascisme, noch op de verbondenheid met Duitsland. Slechts wordt gesproken van het gegeven woord.

Wij kijken scherp uit naar wat volgt.

Een van mijn vrienden, die per jongste transport uit Amsterdam in Westerbork is teruggekomen, ontmoet. Hij was verrast mij nog hier te vinden. ‘Hoe heb je hem dat geleverd?’ ‘Protectie van Schlesinger.’

‘Staat zeker iets tegenover.’ ‘Ik denk van wel. Wat ik zonder mij te compromitteren voor hem zou kunnen doen, zal ik doen.’ ‘Je moet er toch niet voor zorgen, dat hij niet wordt doodgeslagen?’ ‘Dat nu niet.

Maar à la guerre comme à la guerre.’ De schoolkinderen zijn vandaag op last van hogerhand naar de hei gestuurd om lupinen te plukken. Brandende zon. Ze zijn bekaf teruggekomen, verscheidene met zonnesteek. Met het jongste transport uit Amsterdam zijn een paar gesteriliseerde mannen meegekomen, die onlangs uit Westerbork naar Amsterdam waren gezonden. Transport van vijftig vrouwen en kinderen, ondergedokenen, uit Scheveningen aangekomen. De Obersturmführer heeft gisternacht na de cabaretvoorstelling, die tot één uur duurde, zich wederom persoonlijk onderhouden met zijn kunstenaars en een aantal genodigden. Hij heeft cognac geschonken en sigaren uitgedeeld. Hij ontpopt zich als kunstbeschermer.

dinsdag 27 juli Toen gisteravond de ziekenhuispatienten na een woelige dag juist tot rust waren gebracht en zoetjes op hun bedden lagen, slechts worstelend met een haast ondragelijke hitte, kwam de zeventienjarige zoon van de stationsarts binnen met het bericht: ‘De Italianen hebben vandaag om kwart over drie de wapens neergelegd. Ik heb het gehoord van Tobias, dezelfde die vanmorgen het aftreden van Mussolini heeft meegedeeld.’ Als geëlectrificeerd richten zich de patienten overeind.

‘Dan is het gauw afgelopen.’ ‘Dan gaan we gauw naar huis.’ Een heft het soldatenlied aan: ‘t Is nog mâââr een poepie daaage ...’ Anderen stemmen in. Gezoem door de zaal. De broeders vergeten dat de patienten stil moeten zijn, volgens het reglement. Het bericht klinkt onwaarschijnlijk. Vanmorgen nieuwe lezing: de Italianen hebben vannacht om twee uur de wapens neergelegd. Zou ‘officieel’ zijn, afkomstig van de marechaussée.

De vreugde is gedempt wegens verscherping van het kampregiem: de commandant heeft het standrecht voor het kamp afgekondigd, samenscholingen van meer dan twee man zijn verboden. Ook het toezicht op het dragen van de Jodenster is verscherpt. Er wordt druk gepolitiseerd. De portier heeft gewaarschuwd: ‘Niet politiseren, er lopen spionnen in het kamp rond, ook in deze barak ligt er een. Wees voorzichtig.’ Men fluistert nu omzichtig met zijn directe vrienden. Velen zijn er van overtuigd,

96