In Depot

het evenwicht tussen recht en onrecht herstelt. De omstandigheden leiden ertoe dat ook vele andere hooggeplaatsten, die een ogenblik de macht hebben uitgeoefend, soms met de beste bedoelingen, het smadelijke transport naar Polen moeten ondergaan, dat zij wilden ontlopen.

In Amsterdam waren zij de bezitters van een ‘stempel’, zij werden opgepakt toen zij uitgespeeld hadden, en hier heeft de stempel geen kracht meer. Zij zijn gros geworden en gaan door. De commandant heeft gelast, dat het Symphonie-orkest geen klassieke muziek meer mag spelen: dat is te vermoeiend voor mannen en vrouwen, die de gehele dag werken. Voortaan zal het orkest licht aansprekende operette-muziek geven. De commandant heeft een poging gedaan, de leden van de Not-Bereitschaft bij het marcheren te gewennen aan het tempo van militaire muziek.

Dat is mislukt: de commandant heeft er toen in berust, dat de militaire muziek zich richt naar het marstempo van de Not-Bereitschaft.

Vandaag zijn een aantal Joden, die vier Joodse grootouders hebben en gemengd-gehuwd zijn noch gedoopt, naar Amsterdam teruggezonden, naar men reden heeft om te geloven omdat de Duitse weermacht of industrie hen nodig heeft. Onder hen bevindt zich één Jood, die in het concentratiekamp in Vught is geweest, hierheen als s-geval is gekomen en vier weken lang in strafbarak 67 heeft gezeten. Hij mocht zijn vader mee terugnemen naar Amsterdam, niet zijn moeder. Andere s-gevallen doen al maandenlang tevergeefs moeite om hun s kwijt te raken. Zij hebben voor de Duitse weermacht of industrie geen belang.

zaterdag 3 juli Gisternacht is een transport van zestienhonderd man uit Vught aangekomen, elfhonderd uit het kamp, vijfhonderd man van de Moerdijk. Dertig personen werden bij aankomst in het ziekenhuis opgenomen. Het transport kwam zonder bagage aan, slechts met de kleren die men aan het lijf had, als landlopers. De mannen van de Moerdijk zijn zij van wie de vrouwen een paar weken geleden werden doorgezonden naar Polen. Zij zeggen: wij hebben het aan de Moerdijk kunnen bolwerken, ook al moesten wij zwaar werken, en als wij naar Polen op transport gaan, zullen wij de paar maanden dat de oorlog nog duurt, ook nog wel volhouden. Velen zien er slecht uit. Het sterilisatie-geval heeft een onverwachte wending genomen. De Joodse Raad heeft officieel bericht gekregen, dat alle gemengd-gehuwden, zowel met als zonder kinderen, naar Amsterdam worden teruggezonden, ook zij, die geweigerd hebben zich te lenen voor de sterilisatie-operatie. Men vraagt zich af wat daar achter steekt. De vrijdagavond is een ogenblik van Joodse godsdienstige wijding en, soms, van wrijving tussen de orthodoxen, de vromen, en de liberalistische jeugd. Ruig gebaarde, gebogen rabbijnen, uit alle delen van Europa, die een toevlucht hadden gevonden in het humanistische Holland, oude,

66