In Depot

te vullen en het bestaan hier rijk te schakeren, zodat de dagen, weken en maanden schijnen te vliegen. Het verblijf hier gelijkt op het wachten van een patient in de wachtkamer van een dokter: de patient heeft pijn en is bevreesd voor de operatie of de kuur, maar in afwachting daarvan kan hij zich afwisselend bezig houden met griezelverhalen van detective-romans, met schone reisverhalen, of met plaatjes in foto-albums. Elk op zijn beurt wordt voor de operatie of de kuur opgeroepen, maar hij heeft intussen gelegenheid gehad de verveling te verdrijven. Vandaag een hard gekookt ei.

vrudag 2 juli Overlast van vliegen. Het jongste transport naar het Oosten heeft een pikante noot. Onder de getransporteerden bevond zich een pasgekomen voornaam lid van de Joodse Raad te Amsterdam, tezamen met zijn vrouw en zijn twee kinderen. Hij had er op gerekend hier te blijven, maar hij had zich de vijandschap van de ‘alte Kamp-Insassen’ op de hals gehaald: zij beschouwen hem als een dergenen, die schuldig staan aan het feit, dat zij in het ellendige Westerbork werden geïnterneerd. Schlesinger, het grote opperhoofd, heeft, zegt men, persoonlijk aan Gemmeker verzocht hem op transport te zenden. Herrie in het hoenderhok. Sommige Nederlandse Joden vinden het een schandaal, in het bizonder omdat zijn vrouw niet zo sterk is, en zijn kinderen niet zo gezond, anderen gunnen het hem van harte, omdat hij zich ook tegenover hen van een weinig sympathieke kant had doen kennen. Zo gaat het soms in de hoge regionen van mannen, wier naam nooit klank heeft gehad, die eerzame advocaatjes en handelsreizigers zijn geweest en die zich nu de weelde kunnen veroorloven van grote rancune. De machtswellust viert onder de hooggeplaatsten hoogtij, de arrogantie druipt menigeen uit de ogen. Op het juiste ogenblik wordt deze machtswellust, deze arrogantie, soms ook de luiheid, die hooggeplaatsten zich kunnen aanmatigen, gestraft. Maar afgescheiden daarvan: waarom zouden hooggeplaatste leden van de Joodse Raad, die slechts op eigen lijfsbehoud bedacht waren, voor transport naar Polen gevrijwaard blijven, terwijl zoveel duizenden, veelal eenvoudige leden van de samenleving, met hun medewerking of medeweten op transport zijn gestuurd ! Het is het lugubere leedvermaak van de kleine man, die de Joodse Raad verantwoordelijk stelt voor zijn ongeluk, het hem kwalijk neemt dat hij de Duitse autoriteiten de voet niet heeft dwàrs gezet, < blij > dat zich een wrekende macht voor de hoog te paard zittende bonzen manifesteert. Hij gunt niemand het transport naar Polen, maar, zegt zijn geprangde sentiment: ik, verdomme, goed, maar hij dan ook. Gelijke monniken, gelijke kappen. Zo is Schlesinger, de almachtige maker en breker van existenties hier, het werktuig, dat in de hand van een hogere macht ten opzichte van bepaalde figuren recht doet, en aldus

65