In Depot

hadden uitgespreid. Zij er op <af >: ‘Zouden de heren niet naar achteren gaan met die krant? U mag trouwens niet eens een krant hebben!’

Pats! Een onzer: ‘Het lijkt hier wel een kakschooltje! Geen krant hebben! Net de Duitsers!’ De menie van haar gezicht wordt nog roder, van schaamte of opwinding? Gisteren bij het middag-appèl controleerde zij de binnenkomenden, eiste ze de Lagerkaarten op en deelde overwerk uit. Een der gestraften, die te laat was gekomen omdat hij zijn zieke moeder had moeten bijstaan, barstte uit: ‘Dat meent u toch zeker niet.’

‘Zeker wel.’ ‘Dan moest u u schamen. Want dan doet u het werk der s s. Wij zullen dat onthouden.’ Ze werd lijkbleek, door de menie heen.

‘Ja, maar dat moet ik van hogerhand doen.’ ‘Dan moet u, verdomme, zo’n baantje niet aannemen.’ Met een mond vol tanden bleef ze staan.

Ze dacht aan haar groene stempel en de Duizend-lijst. Vandaag is ze weer even monter als altijd en deelt weer onverstoorbaar haar bevelen uit.

Geef een mens de macht en hij wordt een boef, in kleine of in grote stijl. De mens is blijkbaar gek op macht: als de een niet wil, wil de ander wel. De nationaal-socialisten hebben de menselijke natuur goed bestudeerd.

Zij passen met goed succes het verdeel-en-heers toe.

vrudag 18 februari Van de meer dan tweehonderd mesjes van het aardappelschilbedrijf, die in barak 57 in de loop van de tijd ter beschikking zijn gesteld voor het plukken van foliën, zijn er vandaag nog zevenentwintig over. Niet meegerekend een bepaald aantal, dat onklaar is geraakt en onbruikbaar geworden, is de rest successievelijk ‘georganiseerd’.

De Obersturmführer heeft gisteravond vlak voor het appèl onverwacht een bezoek gebracht aan barak 85, de Barnevelders. Hij was razend: het was een rommelzooi, het stonk er, het was er een bende. Daar viel geen speld tussen te krijgen. Aan wie de schuld? Het is gemakkelijk vijfhonderd mannen en vrouwen en kinderen met hun goederen - genebbish - in een barak te stuwen en dan te mopperen dat het er een rommelzooi is en stinkt. De commandant heeft gelast, dat de dames en heren zondag a.s. inspectie moeten maken en hun hebben en houden behoorlijk op hun bedden moeten etaleren. En geen verduistering van goederen alstublieft. Wie gesnapt wordt, loopt tegen de lamp.

Men vreest, dat de commandant de bagage, die hij overtollig acht, zal confiskeren, gelijk reeds een deel is geconfiskeerd, toen de Barnevelders hier aankwamen. Intussen is een deel van hen bezig te verhuizen naar barak 84, de barak der ouden van dagen, die geleidelijk naar Zelle en Theresienstadt zijn verhuisd en waar het casino-leven zijn goede dagen heeft gehad, zodat er in 85 ruimte vrijkomt en men zich wat beter kan bewegen. Totnogtoe was 85 wel het armzaligste wat Westerbork opleverde: de fine fleur der Joodse bourgeoise van Nederland op de asbelt.

290