In Depot

buiten spel hebben gelaten; dat niet. Zij hebben hen tot zekere hoogte betrokken in het bestuur van het kamp: Nederlandse artsen zijn hoofden van of assistenten in ziekenbarakken, Joden zijn broeders, Jodinnen zusters, Joden zijn leiders van barakken geworden en tewerkgesteld in een vrij groot aantal functies van ondergeschikte aard, als stokers, als glazenwassers, als schoonmakers, als portiers, als ordebewaarders, als leden van de Vliegende Colonne, etc. De Duitse Joden konden, gezien het grote aantal Nederlandse Joden, dat hier geregeld binnenkwam, gezien ook het grote aantal Nederlandse zieken en ouden-van-dagen, dat in de ziekenhuizen werd opgenomen, de Nederlanders deze deelneming niet ontzeggen niet alleen, maar het was ook een gemak voor ze, hun bepaalde functies over te laten. Maar: de sleutelfuncties, en zo goed als alle functies van belang hielden zij zelf stevig in handen, zodat zij het apparaat konden beheersen en, in de eerste plaats, de belangen der Duitse Joden konden waarnemen en behartigen. Zonder twijfel hebben de opeenvolgende Duitse s s-commandanten van het kamp de voorrangspositie der Duitse Joden bevorderd. Het bloed kruipt tenslotte waar het niet gaan kan. Toen de transporten der Joden in de zomer van 1942 als ‘polizeilicher Arbeitseinsatz’ naar Polen een aanvang namen, promoveerde de toenmalige Duitse commandant Deppner de ruim tweeduizend Duitse Joodse kampbewoners, die van de drieduizend nog over waren, als ‘Alte Kamp-Insassen’, die niet voor deportatie in aanmerking kwamen.

Aan welke invloed zij deze gunst te danken hadden, kan men slechts gissen. Men zegt, dat de commandant meende dat de Duitse Joden genoeg geleden hadden en dat het de beurt was van de Nederlandse.

Een dergelijke sentimentaliteit, of eer < een > dergelijk fijn gevoel voor rechtvaardige verdeling van het gewelddadige onrecht, de Joden aangedaan, past in het algemeen niet in het regiem der nationaal-socialisten. Men kan de veronderstelling wagen, dat de Duitsers bij de regeling van de Joodse zaken de voorkeur gaven aan bespreking, onderhandeling en verdere zakelijke omgang, met Duitse Joden boven die met Nederlandse. Het voorbeeld, dat Amsterdam oplevert, geeft daartoe aanleiding: de door een Duitser (Oostenrijker) geleide Expositur, Edwin Sluzker (die oorspronkelijk uit de Bokowina komt). Zij staan dichter bij elkaar, begrijpen elkaar beter, zowel psychologisch als wat taal en manieren betreft. Deppners opvolger, Dischner, en Dischners opvolger Gemmeker, hebben de aan de Duitse Joden verleende voorrang consequent gehandhaafd. Laatstgenoemde heeft zelfs een Joodse adjudant in de persoon van Herr Todtmann, die < de > verbindingsschakel vormt tussen de commandant en de Registratur. De adjudant draagt dienstuniform.

Hij <, Gemmeker, > heeft aan de Duitse Joden de hier sedert kort befaamde rode stempel verleend, die hun positie bevestigt en hun bovendien

27