In Depot

Van Dam is een hond van een kerel, ’t Ziet er niet mooi uit.’ Het hele kamp is in rep en roer: alle barakken weten van het geval af, als een vuurtje heeft het nieuws zich verbreid. Het is zondag; iedereen is thuis.

Tegen de middag bevel van Van Dam, de waarnemend commandant: ‘Aantreden op de appèlplaats van alle aanwezige mannen.’ Straf exercities, met liggen en ópstaan, onder bevel van Zimmern, van de od, nogal tam.

Ik heb de straf gemist: had iets voorvoeld en had bijtijds de barak verlaten, evenals verscheidene anderen; me opgesloten in de wachtkamer van Schlesinger: rust, stilte. Een paar tafels, een bank, een paar oude brandkasten zijn mijn stille metgezellen. De mannen kwamen na twee uur in de beste stemming terug van het exercitieveld: apekool! Voor vanavond is een speciaal appèl voor de bedden gelast. Men vreest voor een herhaling van de exercities, in de kou, of voor het aanwijzen van vijfentwintig man voor de strafbarak. De o d weet van niets en geeft geruststellende verklaringen. Zullen wel zien.

In verscheidene barakken wemelt het nog van vliegen en het is al half december. Een arts gaf mij de raad: doodslaan; iedere wintervlieg is twee miljoen zomervliegen. Vandaag heb ik er zeker vijftien doodgeslagen. Er komen steeds nieuwe. Vier huwelijksaankondigingen aangeslagen: meisjes negentien en twintig, de mannen tegen de dertig, een jongen van negentien, een meisje van achttien. Westerbork-huwelijken, voor Zelle, Sperr-huwelijken. Vanavond gemaaltijd in de wachtkamer van Schlesinger, boterhammetjes uit het vuistje: rust, stilte. De stilte is hoorbaar, zij zoemt als muziek in de oren, als het geruis van een zachte gasvlam. Het lawaai in de barak komt < mij > voor als het gedonder van een trein in een tunnel. Buiten stilte: geen voetstap, geen windje, geen zuchtje, geen geritsel.

Ik ben tenslotte midden op de hei, de kale, naakte heide. Klein transport uit Den Bosch, ondergedokenen, s-ge vallen. Een aantal hunner had tot vijf maanden in < de > gevangenis gezeten. Zij roemen de behandeling in de gevangenis: goed eten, waarvan zij zo dik werden als een ton.

Elk hunner kreeg een wollen borstrok mee bij het vertrek. In de s-barak heerst gebrek aan dekens.

maandag 13 december Het is gisteravond op een herhaling van de strafexercitie uitgedraaid. Tegen tien uur kwam Zimmern het met vier o D-ers, alte Kamp-Insassen, in lange donkerblauwe capes met nagebootste politiepetten, aanzeggen: buiten aantreden. Marcheren op vriesgrond bij egaal bewolkte lucht met het licht van de maan er doorheen, terzijde van barak 71, onder leiding van Zimmern en onder toezicht van Van Dam, omringd door zijn OD-ers, stille figuranten. Zimmern had met pink op de naad van de broek en met ontbloot < hoofd > vooraf gemeld: ‘hunderteinundsiebzig Mann von Barak 71 angetreten.’

228