In Depot

en kinderen naar Den Haag vertrokken. Asscher en professor Cohen krijgen een huisje, dat zij aanvaarden. Een klein voorrecht, dat mannen van aanzien, die zich voor de Joden zo verdienstelijk hebben gemaakt, toekomt. Een kinderhand is anders gauw gevuld. Jonge meisjes en vrouwen tewerkgesteld aan de wegwals, die zij met vereende krachten trekken. Er wordt schande gesproken over Samson, de zg. minister van Arbeid, die daartoe last heeft gegeven. Samson heeft bij de beeldhouwer Wertheim zijn buste laten maken, zij glimt van zelfgenoegzaamheid, een kleinburgerlijke kop zonder inhoud. Fried, een der dienstleiders, heeft zich eveneens aangemeld. Zo’n kans komt maar eens in het leven voor, door een knap beeldhouwer kosteloos te worden ‘vereeuwigd’.

De beeldhouwer heeft hier blijkbaar niets beters te doen.

donderdag 25 november Onderhoud met geordineerd dominee Max Enker, vroeger hulp-prediker der Nederlands-Hervormde Gemeente, van huis uit Duitser. Orthodoxe opvatting omtrent Bijbel, maar aangename persoonlijkheid. Uiteenzetting van de positie der gedoopten. Dezen zijn in een barak samengebracht op verzoek van de Synode. Dominee Enker onderhoudt het contact tussen het kamp en de Synode, voorzoveel de commandant van het kamp dat toestaat. Met hem werkt samen de heer Tabaksblatt, van geboorte Pool, vroeger zendeling onder de Joden. Een raad van ouderlingen en een Raad van Bijstand staan ter beschikking van de dominee. In deze beide Raden zijn de hoofdstromingen in de barak der gelovigen vertegenwoordigd. De grootste groep vormen de Nederlands-Hervormden, die thans honderdtwaalf leden tellen, daarna komt die der Remonstranten, die vijfendertig leden tellen. Zo goed als van alle kerken zijn leden aanwezig. Onder hen bevindt zich een aantal mannen en vrouwen, die geen innerlijk verband met de kerk hebben, noch religieus zijn, maar die hun doopbewijs slechts gebruiken als formulier ter bescherming tegen deportatie. De dominees houden elke zondag preken, er vindt geregeld catechesatie plaats voor de jeugd, er worden geregeld bijbellezingen gehouden. Elke kerkelijke gezindheid verricht haar eigen speciale godsdienstige ceremonieel. De bewoners van barak 60 hebben aanzegging gekregen, de barak binnen vierentwintig uur te ontruimen. Zij wordt door de industrie in gebruik genomen. De barakken 55 tot en met 60 zijn thans door de industrie opgeëist. Betreding van het terrein is sedert kort voor ‘Unbefugten’ verboden. Westerbork krijgt overigens grote-stadsallures. Op de voornaamste viersprong van het dorp staat al sedert lang een paal met vier armen in rood en wit, waarop staat: Krankenhaus, Poliklinik, enzovoort. Onlangs is op de hoofdverkeersweg een paal geplaatst met een arm in wit en rood, waarop staat: Fahrstrasse voor de Boulevard, en Fussweg voor de weg

213