In Depot

welke andere groep Joden ook: terwijl dezen hun plaats hebben bepaald, zich slechts innerlijk moeten herzien, moeten gene« definitief beginnen met te bepalen waar zij eigenlijk staan, indien hun tenminste de kans gelaten wordt. De Joden zitten hier als Job haveloos op de mesthoop.

Het is hard; maar zij hebben slechts één kans: zich bewust te zijn, dat het lot, dat zich aan hen voltrekt, degenen, die het spaart, rijper en bewuster moet doen opstaan, gelouterd. Het proces, dat aan de gang is, verricht deze loutering door de zwakken en onvolwaardigen te vellen; de sterken, die overblijven moeten hun eigen loutering volbrengen, gemeenschappelijk of persoonlijk, al naar gelang van de geestelijke en morele plaats die zij in de toekomst in de wereld wensen in te nemen.

Gisteren is aan de gedoopte Joden, die verenigd zijn in barak 72, vanwege commandant Gemmeker een getypte mededeling uitgereikt van de volgende inhoud: ‘Sie werden auf Grund der Vereinbarung des Herrn Reichskommissars mit den Vertretern der Evangelischen Kirche nicht nach dem Osten abgeschoben werden.’ Abgeschobenl Eén gedoopte Jood van voor 1 januari 1941 is naar huis gegaan: men ziet hierin de voorbode, dat zij binnenkort allen gaan. In barak 67 (de s-barak) zijn gisteren drie Ariërs opgesloten, voorzien van Jodenster en s-band. Een hunner kwam zijn Joodse vrouw een pakje brengen en is met twee zijner vrienden in het kamp doorgedrongen. Zij gaan als Jodenvrienden op transport naar het Oosten. Pikant detail: een hunner is een NSB-er; hij had zijn speldje op. Bericht uit Amsterdam, dat het centrum Judenrein < is > en dat het alle Joden verboden is, op straffe van s-transport, het centrum te betreden. Amerikaanse beurskoersen zo hoog als in geen drie maanden het geval is geweest. Tijdens het avondeten ontluizing van een patient en beflitting van zijn legerstede, benevens die van zijn naaste buren. Voetbalmatch bijgewoond, door vele Joden bezocht, op appèlplaats. Goed spel. Vieze stank van de latrines in de heide, door de wind overgebracht, pestilent. Vandaag een hele komkommer gehad.

maandag 31 mei Een goed vriend, die hier deze week met een der grote transporten uit Amsterdam meekwam en mij vandaag bezocht, verzuchtte: Het was in Amsterdam óók niet langer uit te houden.

Hij was vermagerd en zag er afgemat uit. Hij vond dat ik er goed, welvarend uitzag. Hij is niet de enige, die bovenvermelde verzuchting slaakte: velen slaken ze. De zenuwen der mensen zijn uitgeput: ze hebben er vrede mee, dat zij zich, ook al is het op Westerbork, een ogenblik aan de zenuwspanning kunnen onttrekken, dat de spanning gebroken is. Spoedig komen de klachten over de barakken: ze zijn overvuld met mensen en meubelen; de nacht is een hel, ze is voortdurend vervuld

18