In Depot

geen verantwoordelijkheid kan dragen voor de vlucht van mannen, die van de commandant verlof hebben gekregen, zelfs niet voor de vlucht van mannen uit zijn barak, die zeven onbewaakte uitgangen heeft. Maandagavond is uit zijn barak een bewoner op de fiets gevlucht.

De kans op het nemen van represailles bestaat. Vanmorgen naar dr. Ottenstein van de Antragstelle geweest. Hij raadt mij aan, een Antrag in te dienen op grond van mijn ontbonden gemengde huwelijk met kind: mijn kans naar Theresienstadt te worden gestuurd, is groot, zegt hij. Schlesinger kan mij naar het schijnt niet langer houden en wil zekerheid, dat ik in ieder geval niet naar Polen wordt doorgezonden. Hij liet mij op mijn verzoek weten, dat hij mij vandaag niet kon ontvangen en verwees mij naar dr. Ottenstein. Frau Slottke, die in deze soort van zaken beslist, komt hier weer eerst tegen 15 oktober terug. In ieder geval krijg ik een maand speling. In die tijd kan nog veel gebeuren en kan ik overleggen, wat mij te doen staat.

vrïudag 17 september Gisteren is weer een lid van de Hasjera, een meisje, weggelopen. Vandaag heeft de Obersturmführer gelast, dat voor het ogenblik niemand meer werk mag verrichten buiten het kamp. Vannacht zijn driehonderdzestien Joden uit Vught aangekomen, waaronder allen, die nog aan de Moerdijk werkzaam waren. Geen enkele hunner had een winterjas bij zich: af genomen. Verscheidenen hadden letterlijk geen onderkleding, geen hemd, geen broek, geen sokken. Honderdtwintig s-gevallen uit het concentratiekamp. De mensen zijn uitgehongerd.

Brood moest voor hen worden ingezameld.

Er is een verandering ingetreden in mijn sociale betrekkingen: ik ben sedert enige dagen opgenomen als tafelgenoot van de leider van de barak, waar uitsluitend jonge, ongetrouwde mannen wonen, die voor een deel werkzaam zijn in de timmermanswerkplaats, de smederij, enzovoort.

Het middageten kwam, verzorgd door een vrouwenhand, goed verzorgd en rijkelijk op tafel. Aardappelen ad libitum, kool ad libitum, een zelfgemaakte saus met stukjes spek. Een invaller at mee, rijkelijk. De buurman, die met zijn meisje aan dezelfde tafel at, had naast zijn bord een grote fles vermouth staan, waaruit hij zijn tafelgenote bediende.

De barakleider is een Duitser, Rijnlander, een handelsman, die de vorige oorlog in Palestina heeft gestaan, in Nederland van kamp naar kamp is geslingerd, hier al vier jaren woont, het kampleven door en door kent. Een goedhartige kerel, niet ontwikkeld, maar een natuurlijke intelligentie, natuurlijke beschaving, gezond verstand, door en door fatsoenlijk.

De alte Kamp-Insassen hebben in Westerbork aanvankelijk dikwijls honger geleden, maar men heeft vaak botje bij botje gelegd en aldus €en dragelijk leven teweeggebracht. Het leven in de kleine barakken,

164