In Depot

als het eenmaal gaat, en de mens met een gezonde geest verwerkt het even snel en gemakkelijk. De dingen des levens zijn zo dramatisch of tragisch als men ze zelf wil maken. Men leert hier de onbelangrijke dingen als onbelangrijk te beschouwen en alleen de heel grote essentiële dingen als groot en essentieel. Dit kamp is als verschijnsel, als realiteit een monstrum, maar de dingen die erin gebeuren zijn zo kleurrijk, zo wisselend, zo humoristisch, dat men zijn ogen uitkijkt en het kamp vaak vergeet voor de gebeurtenissen.

vrijdag 30 juli Het regiem is verscherpt. Gevolg van de loop van zaken, militair en politiek. De Duitsers zijn nerveus. Een der s s-officieren heeft zich gisteren laten ontvallen: ‘Die Juden werden bemerken was die veränderte Umstände für sie bedeuten/ De omstandigheden zijn dus veranderd. Om te beginnen is de censuur op de binnenkomende post verscherpt. Sedert enkele dagen zijn de agenten van Lippmann & Rosenthal, die zo goed als niets meer om handen hebben nu er vrijwel geen transporten meer binnenkomen, belast met de censuur. Het is reeds vele malen voorgekomen, dat kampingezetenen ontboden zijn om zich te verantwoorden wegens uitdrukkingen en mededelingen in brieven aan verwanten. Ook is de controle op de bezigheid der Joden verscherpt: s s-mannen zijn sinds gisteren bezig met het inspecteren van de barakken en roepen iedereen, die zij overdag aantreffen, ter verantwoording.

Wie niet een behoorlijk alibi kan verschaffen, wordt of bij het arbeidsproces ingelijfd, of gestraft. Anderzijds blijft de commandant mild: sedert eergisteren mogen de Joden in de woonbarakken met het oog op de buitengewone hitte langer opblijven. De eerste avond tot half twaalf.

Twee echtparen hebben van < de > gelegenheid gebruik gemaakt om te eclipseren. Gisteravond tot elf uur. Vele Joden koesteren de vrees, dat de nationaal-socialisten hen te elfder ure nog in allerijl naar Polen zullen zenden. Niets wijst nog daarop. Gisteravond eerste avondlijke tocht door het kamp in het donker. De Boulevard des Misères leek een soort Kalverstraat: giechelende meisjes gearmd, tussen bedaarder wandelaars, die een hoekje om maakten. In het midden van het kamp een machtige schoorsteen, reikende naar de lila hemel. Aan de ene kant van het kamp theepartijtjes, aan de andere kant schimmige, vrijende paartjes, als katten over de heide sluipend. In een der straatjes jazz-muziek van het cabaret-orkest: ‘Bei mir bist du schön’, in Duitsland streng verboden wegens de Jiddische inslag, onder de belangstelling van honderden kampbewoners. Net als een Indianenstadje in Midden-Amerika, midden in de prairie, waar de cultuur zich voor het eerst presenteert. Last in mijn barak met mijn bagage. Ik heb hier niets anders dan een bed, dat ik tussen mijn lichaam en mijn bagage moet verdelen. In het ziekenhuis

101